سمیرا بشارتی - گروه زیست شناسی دریا، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران
صابر خدابنده - گروه زیست شناسی دریا، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران
سعید کاووسیان - آزمایشگاه کشت سلول، انیستیتو پاستور، آمل

درسال های اخیر مطالعات زیست فناوری روی جانوران دریایی به خصوص بی مهرگان، به طورقابل توجهی افزایش یافته و منجربه شناسایی مواد زیست فعال متعددی شده است. در این میان، خیار دریایی به دلیل دارا بودن مواد مختلف از جمله پپتیدها، که براساس خواص ساختاری خاصی که دارند، اثرات مختلفی از خود نشان می دهند بیشتر مورد توجه بوده است. تاکنون حضورترکیباتی با اثر درمانی ضد اکسیدانی، ضد انعقادی و ضدسرطانی درخیارهای دریایی به اثبات رسیده است و امروزه مشخص شده است که خیارهای دریایی به عنوان یکی ازموجودات دریایی، دارای اثرات ضدسرطانی دربرابرسرطان هایی ازقبیل سرطان سینه، پروستات، ریه، کبد وغیره هستند. لذا در تحقیق حاضر به منظور بررسی خاصیت سیتوتوکسیکی، پپتیدها در چهار فراکشن مختلف شامل پپتیدهای بالای 30 ، بین 10-30 ، بین 310 و کمتر از 3 کیلو دالتون از پروتیین هیدرولیز شده ی عضله خیار دریایی باروش اولترافیلتراسیون جداسازی شد و فعالیت سیتوتوکسیک این پپتیدها با استفاده از تست رنگ سنجی MTT در سه زمان مختلف 24، 48 و 72 ساعت روی رده سلولی سرطانی سینه 4T1 مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که پپتیدهای جداسازی شده خاصیت سلول کشی داشته و بیشترین اثر سیتوتوکسیک مربوط به پپتیدهای بالای 30 کیلودالتون در دوز 470 میکروگرم و زمان 48 ساعت بود. به دلیل اثربخشی قابل ملاحظه سمیت سلولی این پپتیدها بر رده سلولی سرطان سینه، ترکیبات این گونه دریایی می توانند پس از تخلیص به عنوان کاندیدای مناسبی باخاصیت ضدسرطانی استفاده شوند.

خیار دریای، پپتید زیست فعال، سمیت سلولی، سرطان