طب عامیانه در دوران بارداری و شیر دهی در مادران ساکن شهرسبزوار:دم کرده گل به و پیشگیری از تهوع

سابقه و هدف: طب عامیانه یا دانش پزشکی مردمی به طب مردمی گفته می شود که به صورت مکتوب نبوده بلکه به صورت سینه به سینه به افراد جامعه منتقل می شد. پزشکی عامیانه جایگاه فرهنگی والایی دارد به همین دلیل است که اقوام، ملل و تمدن ها به بررسی و زنده نگاه داشتن این دانش مردمی می پردازند. در ایران از گیاهان و مواد برای درمان استفاده می شده است. هدف تبیین تجربیات مادران ساکن سبزوار از استفاده از طب عامیانه در دوران بارداری و شیردهی می باشد. مواد و روش ها: روش کار: این مطالعه که با رویکرد تحلیل محتوای در سال 1396 در بین مادران باردار وشیرده ساکن شهر سبزوار انجام شد. نمونه گیری مبتنی بر هدف با حداکثر تنوع ده نفر مادر که تجربه استفاده از طب خانگی دردوران بارداری و شیردهی را داشتند وارد مطالعه شدند. اشباع داد ه ها ملاک تعداد نمونه ها بود. ابزار گردآوری داده، از طریق مصاحبه جمع آوری شد. از مشارکت کنندگان خواسته شد تجربیات مراقبتی و درمانی از بکار گیری طب عامیانه در دوران بارداری و شیر دهی خود را بیان نمایند. مصاحبه ها ضبط، دست نویس، کدگذاری و طبقه بندی شدند.یافته ها: مادران برای مراقبت از خود و جنین در دوران بارداری از طب عامیانه به وفور در موارد متعدد استفاده می کردند. کندرو بادرنجبویه برای تقویت ذهن نوزاد، شیرخشت ، ترنجبین و کاسنی و خوردن غذا با طبع سرد برای پیشگیری از زردی نوزاد بود. برای افزایش شیردهی از رازیانه و حریره بادام استفاده می شد . برای مشکلات دوران بارداری دستورات خاصی داشتند .کاهش استرس با سنبل الطیب ، کم خونی را با گزنه و هل درمان می کردند . ازدم کرده آویشن و گل به برای کاهش تهوع استفاده می شد . مشکلات معده را با زنیان ، نعنا ، شیرین بیان درمان می کردند .در مراقبت بعد از زایمان برای تقویت مادر از غذاهای مخصوص از قبیل سفوف ، کاچی ، زیره ، ابگوشت بلدرچین و دارچین استفاده می شد . برای تقویت رحم نشتن بر روی زرده تخم مرغ بود. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه بیانگر این است که مردن سبزوار طبی غنی از درمان های خانگی برای سلامت و مشکلات دوران بارداری و شیردهی دارند . باید تلاش کنیم باواکاوی و بررسی باورهای عامه، بخشی از آن چیزی را که می تواند در ارتقاء سلامت جامعه بخصوص مادران و نوزدادن نقش آفرین باشد شناسایی و از آن حمایت کنیم و به این ترتیب با کم ترین هزینه و بیشترین اثر بخشی می توانیم سلامت جامعه را ارتقاء دهیم. بسیاری از گذشتگان اندیشمند و حکیمان محلی بر اساس تجربه به خواص درمانی برخی مواد پی بردند، فهم عامیانه را در میان باورهای مردمی ایجاد کردند که بسیار ارزشمند است.

کلیدواژه ها:

مادران باردار ، شیردهی ، طب عامیانه ، مطالعه کیفی ، مردم سبزوار