یگانه مهدی زاده - کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشگاه علوم پزشکی بیرجند، ایران
خدیجه غلامی - کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشگاه علوم پزشکی بیرجند، ایران
مینا همتی - مرکز تحقیقات سلولی مولکولی، دانشگاه علوم پزشکی بیرجند، ایران
ریحانه هوشیار - مرکز تحقیقات سلولی مولکولی، دانشگاه علوم پزشکی بیرجند، ایران

سابقه و هدف: کبد یک ارگان مهم برای بسیاری از عملکرد های متابولیک بدن، تجزیه مواد سمی و زاید و دفع مواد مضر از بدن است. زرشک گیاهی است با خاصیت آنتی اکسیدان و کاهش دهنده چربی.برای گیاه زرشک خواص گوناگونی از جمله هایپولپیدمیک، هیپوگلایسمیک، حفاظت کبدی و کلیوی، ضدالتهابی و ضد اضطرابی گزارش شده است و هدف از این مطالعه بررسی اثرات سمی عصاره آبی گیاه زرشک ( Berberis Vulgaris ) برعملکرد کبد در موش های صحرایی نر می باشد.مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی 36 سر موش صحرایی نر به طور تصادفی در 6 گروه شامل گروه های سالم شاهد، 5 گروه که عصاره میوه زرشک به ترتیب با دوز های 150 ،500 ، 1000 ، 2000 و 5000 روزانه و از طریق خوراکی به مدت 14 روز به آنها خورانده شد تقسیم شدند. در پایان کار تمامی موش ها با استفاده از بیهوشی تنفسی کشته شده و نمونه خون قلب آنها گرفته شد. سطح سرمی آنزیم های شاخص عملکرد کبد، بیلی روبین تام، آلبومین و پروتیین تام موش ها مورد سنجش قرار گرفت. داده ها با آزمون های آنالیز واریانس یک طرفه و تعقیبی توکی در نرم افزار SPSS ویرایش 19 تحلیل شدند.یافته ها: عصاره آبی میوه زرشک میزان آنزیم های عملکردی کبدی ALT,AST,ALP) ) را افزایش داد که این میزان برای آنزیم های ALT و ALP درگروهای 3و4و5 در مقایسه با گروه سالم از نظر آماری معنا دار بود( P<0.05 ). همچنین میزان توتال بیلی روبین نیز در گروه 5 افزایش نشان داد که از نظر آماری معنا دار بود( P<0.05). میزان توتال پروتیین و آلبومین سرم در گروه 5 کاهش یافته بود که از نظر آماری معنادار بود ( P<0.05).نتیجه گیری: از آنجایی که اکثر داروهای صناعی مورد استفاده برای درمان بیماری های مختلف دارای عوارض جانبی هستند لازم است تلاش بشری به سمت یافتن داروهای مناسب گیاهی با عوارض کمتر سوق داده شود. نتایج به دست آمده از بررسی حاضر نشان داده است مصرف بی رویه گیاهان دارویی از جمله زرشک میتواند به بدن آسیب بزند.

عصاره زرشک، مسمومیت کبدی، بیلی روبین، آلبومین