ملیحه عبدالهی - کارشناس ارشد اپیدمیولوژی، دانشکده علوم پزشکی تربت جام، تربت جام، ایران
فریبا دلشادی سلجوقی - کارشناس بهداشت عمومی، کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشکده علوم پزشکی تربت جام، تربت جام، ایران

سابقه و هدف: لیشمانیوز جلدی یا سالک یکی از بیماری های انگلی شایع در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری جهان و ایران بوده که توسط انگل های تک یاخته ای از جنس لیشمانیا ایجاد می شود و توسط گزش پشه خاکی به انسان منتقل می گردد . این مطالعه به منظور بررسی اپیدمیولوژی بیماری لیشمانیوز جلدی در شهرستان تربت جام انجام شده است .مواد و روش ها: در این مطالعه اطلاعات مربوط به 215 بیمار را بصورت گذشته نگر از مدارک ثبت شده بین سال های 1393 الی 1395 در مرکز کنترل و درمان بیماری ها جمع آوری کرده و با نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: 215 نفر طی سال های مذکور به بیماری سالک در شهرستان تربت جام مبتلا گردیده بودند، بیشترین فراوانی در سال 1393 (46%) بود و سپس فراوانی کاهش قابل توجهی داشت(27 % در سال 95 ). اختلاف معنی داری بین دو گروه جنسی وجود داشت و مردان( 3/69%) بیشتر در معرض ابتلا قرار داشتند ( p<0.01 ) . بیشترین موارد بیماری در گروه سنی 30-16 سال( 7/43 %)و کمتر از 16 سال ( 8/29 %) بود. اکثر بیماران( 2/50 %)بیمارا ن ساکن روستا بودند. از نظر شغلی بیشترین فراوانی در سه گروه کارگران( 4/21 %)، کودکان( 7/16 %) و نظامیان( 9/14 %)بودند. 7/50 % بیماران سابقه مسافرت در یکسال گذشته را داشتند. بیشتر بیماران دارای یک( 6/58 %)یا دو( 2/24 %) زخم در روی بدن خود بودند. در 66 % بیماران اندازه ضایعه یک سانتی متر بود و در اکثر بیماران( 5/80 %) ضایعات بدون ترشحات بودند. بیشترین تعداد زخم ها در دست( 2/30 %) و صورت( 3/23 %) به تنهایی مشاهده گردید. لیشمانیا تروپیکا، انگل شایع( 1/58 %)شناسایی شد و بین میزان شیوع و شهرستان محل زندگی، جنس و نوع اندام های درگیر ارتباط معنی داری وجود داشت(p<0.01 ).نتیجه گیری: روند بیماری در سال های مورد مطالعه نشانه سیر نزولی بروز این بیماری می باشد و مطالعات اپیدمیولوژیک وسیع تری در زمینه فاکتورهای زیست محیطی از جمله منطقه سکونت و آب و هوا پیشنهاد می گردد.

لیشمانیوز جلدی، پشه خاکی، اپیدمیولوژی، تربت جام، ایران