مهدیه خراشادیزاده - کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی بیرجند، بیرجند، ایران
ناهید خزاعی مقدم - کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشکده پیراپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی بیرجند، بیرجند، ایران
محسن خراشادیزاده - مرکز تحقیقات سلولی و مولکولی، دانشگاه علوم پزشکی بیرجند، بیرجند، ایران

سابقه و هدف: سلول های بنیادی، سلول های تمایزنیافته هستند که قابلیت خودنوسازی ، تکثیر بالا و تمایز به سلول های بافت های مختلف را دارند. یکی از مهمترین سلول های بنیادی بالغین، سلول های بنیادی مزانشیمی(MSCs )هستندکه قابلیت تکثیر و مهاجرت بالایی دارند و قابل تمایز به انواع سلول های استیوسیت، آدیپوسیت و غیره هستند. سلول های بنیادی کاندیدای مناسب سلول درمانی محسوب می شوند. اما تعداد پاساژ این سلول ها در محیط in vitro محدود بوده و رشد آن ها به سرعت متوقف شده یا دچار پیری سلولی می شوند. پس یافتن راهی برای افزایش تکثیر و بقا و طول عمر آن ها می تواند از پیری جلوگیری کند. عصاره آبی زرشک که از گیاهان بومی خراسان جنوبی است،خواص آنتی اکسیدانی قوی دارد. هدف از این مطالعه، بررسی اثر عصاره آبی گیاه زرشک بر مورفولوژی، بقا و سیکل سلولی سلول های بنیادی مزانشیمی بافت چربی انسان است.مواد و روش ها: پس از عصاره گیری پودر لیوفلیزه شده عصاره آبی زرشک تهیه شد.سلول های بنیادی مزانشیمی بافت چربی انسانی،در محیط کشت با حضور عصاره در غلظت های 2-1-0.5-0.25-0.125µg/ml کاشته شد. مورفولوژی توسط میکروسکوپ معکوس در زمان های مختلف بررسی شد.حیات سلولی توسط تست رزازورین و به وسیله دستگاه فلوریمتر و همچنین توزیع سلول ها در مراحل مختلف سیکل سلولی G1, S, G2/M بوسیله دستگاه فلوسایتومتر بررسی شد.یافته ها: در بررسی های میکروسکوپی،سلول های کنترل دوکی شکل و مشابه سلول های فیبروبلاستی،مشاهده شد.در روزهای 1 ، 3 ، 5 و7 پس از تیمار در غلظت های 0.125 - 0.25 و 0.5 تغییر محسوسی نسبت به کنترل مشاهده نگردید. اما در غلظت 1 در روزهای 3 ، 5 و7 کاهش تراکم سلول ها مشاهده شد اما در مورفولوژی آنها تغییری اتفاق نیفتاد. بیشترین تغییرات در غلظت 2 در روزهای 1 ، 3 ، 5 و 7 پس از تیمار مشاهده شد. حیات سلولی در سلول های تیمارشده تا غلظت 1 نه تنها تغییری نداشت بلکه در روزهای 5 و 7 اندکی افزایش یافت اما در غلظت 2 کاهش مشاهده گردید.این تیمار بر روی سیکل سلولی سلول ها تاثیری معنی داری نداشت.نتیجه گیری: در مورفولوژی و سیکل سلولی سلول های تیمارشده در حضور عصاره آبی زرشک تغییر محسوسی ایجاد نشد و حیات سلولی آن ها تا غلظت 1 میکروگرم بر میلی لیتر تغییر معنی داری نداشت اما در غلظت های بالاتر از 1 با افزایش غلظت عصاره، حیات سلولی کاهش یافت.

سلول های بنیادی، عصاره آبی زرشک، مورفولوژی، حیات سلولی، سیکل سلولی