علی ربیعی - دانشیارگروه مدیریت رسانه و ارتباطات، دانشگاه پیام نور تهران
زهرا ذاکری نصرآبادی - عضو هییت علمی و دانشجوی دکتری گروه علوم اجتماعی دانشگاه پیام نور تهران
نسرین قلانی - مدرس دانشگاه پیام نور و دانشجوی دکتری جامعه شناسی فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان

شناخت عوامل زمینه ساز هویت مشترک در مناطق مهاجرپذیر جهت پیشگیری از چندگانگی هویتی و تعارض فرهنگی ضروری است. هدف از این پژوهش بررسی تاثیر انواع سهگانه سرمایه اجتماعی پیوندی، فراگیر و ارتباطی بر برساخت هویت اجتماعی و ملی مهاجرین است. جامعه آماری افراد 15-45 سال هستند که به شهر شاهین شهر ، از شهرهای مهاجرپذیر اصفهان، مهاجرت کردهاند و از بین آنها 150 نفر به روش نمونهگیری طبقهای انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج نشان میدهد، بهرغم بالا بودن میزان مشارکت و اعتماد در شبکههای پیوندی در برابر سایر شبکهها (با میانگین 2/4 ،(تنها سرمایه اجتماعی ارتباطی، یعنی روابط افراد با سطوح متفاوت قدرت، 23درصد از واریانس هویت اجتماعی و 41درصد از واریانس هویت ملی را تبیین میکند. بنابراین، عامل اصلی زمینهساز هویت مشترک و وفاق جمعی، فراتر رفتن از شبکه های محدود خانوادگی و خویشاوندی است. این نتایج با وضعیت شبکههای اجتماعی در کشورهای در حال توسعه همخوانی دارد؛ در این کشورها ارتباط مفید و مستمر افراد با شبکههای دولتی در از بین بردن ازخود بیگانگی و پایبندی به ارزشهای مشترک ملی موثر است.

سرمایه اجتماعی پیوندی، سرمایه اجتماعی فراگیر، سرمایه اجتماعی ارتباطی، هویت اجتماعی، هویت ملی