دولت مدرن و خودکامگی (بررسی موردی دولت رضاشاه)
- سال انتشار: 1395
- محل انتشار: فصلنامه دولت پژوهی، دوره: 2، شماره: 6
- کد COI اختصاصی: JR_TSSQ-2-6_006
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 613
نویسندگان
استادیار ارتباطات اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی
دانشجوی دکترای جامعه شناسی سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب
چکیده
یکی از ویژگی های حکومت ها و دولت های ایران خودکامگی و یکه تازی است. نظریه هایی بسیاری در باره ی تبیین این مطلب مطرح شده است. از نگرش های ساختاری ( نظیر نگرش های مارکسیستی) گرفته تا نگرش هایی که به وجه تاریخی و کنشگر/کنشگران (نظیر نظریه پاتریمونیالیستی یا نظریه سلطانیسم) تلاش کرده اند که علل برآمدن این شیوه ی حکومتی را بیان کنند با این همه اغلب از یک نکته غفلت می شود و آن این است که ساختارهایی که موجد خودکامگی و استبداد هستند، قادرند که بر این شیوه حد زنند. این ساختارها به همان سان که مانع پیش برد اهداف دموکراتیک می شوند، محدود کننده ی خودکامگی و استبداد هم هستند. فرمان های پادشاهان معمولا از همان آغاز، در گیرودار بوروکراسی یا محیط اجتماعی گیر می کنند و کم رنگ می شوند. هدف این مقاله نشان دادن شواهد در این زمینه برای دولت مدرن دولت رضاشاه است. اهمیت نظری اثبات این نکته از این جاست که فرض متعارف استبداد مطلق این دولت را به چالش می کشد. ما با ارایه ی شواهد متعددی نشان داده ایم که چگونه طوفان خودرایی و استبداد در مقابل موانع ساختاری و تاریخی انرژی خود را از دست می دهد. ظرفیت و توان قدرت سلطه، سازوکارهای بوروکراتیک، محدوده ی وسیع جغرافیایی، نیروهای اجتماعی (نهاد دین، نهاد بازار، اقوام و ایلات، روشنفکران و نخبگان) و نیروهای خارجی از پارامترهایی است که بر این قدرت یکه تاز و استبدادی حد زده اند.کلیدواژه ها
خودکامگی؛ دولت مدرن؛ رضا شاه؛ تحدید قدرت؛ موانع ساختاری و تاریخیمقالات مرتبط جدید
- مدل مفهومی مشارکت مردمی در حوزه حکمرانی
- هوش مصنوعی و نقش آن در سلامت و پزشکی با نگاه به آینده
- مقدمه ای بر نقش دکترین بسیج در تحول درونی ساختارهای پیشاانقلابی (مطالعه نمونه موردی ستاد رسیدگی به وضع مصدومین و مجروحین زمان جنگ)
- آمادگی و مقابله با تهدیدات جنگ نوین با نگاهی به آینده
- تحلیل چرایی و چگونگی تاب آوری اجتماعی جامعه ایران در دوران دفاع مقدس
اطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.