ریخت شناسی قصه ی حضرت موسی (ع) در قرآن کریم براساس نظریه ی ولادیمیر پراپ

قصه قدمتی کهن در عرصه فرهنگ و انتقال مفاهیم انسانی دارد و سازگارترین فرم کلامی با ذهن بشر است. شاید از همین روست که کتب آسمانی اغلب پیام خویش را در قالب قصه بیان داشته اند. از آنجا که قصه های قرآن ملاک های فنی قصه های امروزی را دارد، راه را برای مقایسه و تحلیل نظریه های انتقادی جدید باز گذاشته است. یکی از این راه ها، ریخت شناسی قصه ها از دیدگاه ولادیمیر پراپ است. روش ولادیمیر پراپ یکی از بهترین شیوه های تحلیل و ریخت شناسی قصه ها بر پایه کنش شخصیت ها و خویشکاری آن هاست.  نوشته حاضر به بررسی ریخت شناسی قصه حضرت موسی(ع) در قرآن با بهره گیری از روش پراپ، براساس روش توصیفی تحلیلی می پردازد و برای وصول به نتیجه ای بهتر، قصه به سه بخش تقسیم شده است و شخصیت ها و خویشکاری های هر بخش، هدف تحلیل و بررسی قرار گرفته اند. یافته های این پژوهش نشان می دهد که این قصه با الگویی که پراپ از قصه های پریان ارایه می دهد، با اندکی جابجایی در خویشکاری شخصیت های قصه هماهنگ است؛ زیرا از سی و یک خویشکاری قصه های پریان، بیست و سه خویشکاری در بین شش شخصیت موجود در قصه دیده می شود و جریان قصه از آرامش و رسیدن به اوج و رسیدن به آرامش مجدد، با سه حرکت از حرکت های ششگانه پراپ همسانی دارد.

کلیدواژه ها:

قرآن ، ساختار گرایی ، ولادیمیر پراپ ، ریخت شناسی ، حضرت موسی(ع)