علی محمد حاضری - عضو هییت علمی دانشگاه تربیت مدرس
ابراهیم صالح آبادی - دانشجوی دوره دکتری جامعه شناسی دانشگاه تربیت مدرس

رژیم های برآمده از انقلاب ها با دو الگوی تداوم و عدم تداوم رو به رو هستند. در انقلاب اسلامی ایران، جمهوری اسلامی به عنوان دولت-ملت در صحنه بین المللی توانست در مقابل بحران های سیاسی خود را حفظ کند و به مدت سی سال تداوم داشته باشد. مساله اصلی مقاله بر این امر تاکید دارد که چه عواملی موجب تداوم سیاسی رژیم جمهوری اسلامی شد. در پاسخ به این مساله، ابتدا ادبیات نظری مورد کنکاش قرار میگیرد و سپس بر اساس روشهای موردی و تاریخی تلاش می شود تا پاسخ شایسته به این مساله ارایه گردد. نتایج بررسی تجربی و آزمون فرضیه ها نشان داد که: ا- امام خمینی در کشمکش های بین گروهی و درون گروهی از موقعیت بلامنازع در جریانی های بعد از انقلاب برخوردار بود. گروه ها برای تحقق اهداف خویش تلاش می کردند خود را با رهبر تطبیق دهند. رهبر از طریق دولت سازی، حل بحران ها و تدوین قوانین خاص توانست در تداوم رژیم نقش به سزایی داشته باشد. 2- در انقلاب اسلامی، حزب جمهوری اسلامی قوی تر از سایر نیروهای اجتماعی و احزاب بود. حزب جمهوری اسلامی توانست نهادهای دولتی را در اختیار خویش گیرد، قواعد سیاسی جدید را بنا نهد و نیروهای مخالف را حذف کند. فعالیت حزب جمهوری اسلامی تا حدودی همسو با رهبر انقلاب بود و از این طریق در تداوم رژیم نقش به سزایی داشت

تداوم رژیم انقلابی؛ رهبر کاریزما؛ حزب جمهوری اسلامی؛ جمهوری اسلامی ایران