محمدحسین پناهی - استاد دانشگاه علامه طباطبایی
لیلا یزدان پناه - دکتری جامعه شناسی از دانشگاه علامه طباطبایی

به علت اهمیت زیاد مشارکت اجتماعی در جوامع امروزی، چگونگی و عوامل موثر بر مشارکت اجتماعی مورد توجه بسیاری از دانشمندان علوم اجتماعی قرار دارد. در مقاله حاضر، براساس پژوهشی پیمایشی، سعی شده است که اثر ویژگی های فردی و شخصیتی بر میزان مشارکت اجتماعی بررسی شود. جامعه آماری این پژوهش را شهروندان 18 سال و بالاتر ساکن در مناطقی 22 گانه شهر تهران تشکیل داده اند که از آن، نمونه ای به حجم 827 نفر با روش های نمونه گیری تصادفی انتخاب شده است. با استفاده از نظریه های روانشناسی اجتماعی و کنش اجتماعی پارسونز در سطح خرد، در این مقاله سه فرضیه اصلی مطرح و آزمون شدند. این بررسی نشان داد که با توجه به در حال گذار بودن ایران، هنوز در جامعه آماری ما غلبه با مشارکت اجتماعی سنتی و غیررسمی است، و این که هنوز مشارکت اجتماعی رسمی در آن نهادمند نشده است. همچنین این مطالعه نشان داد که ویژگی های شخصیتی فعال گرایی، اعتماد اجتماعی، دلبستگی اجتماعی، تعهد اجتماعی، امید به آینده، سطح تحصیلی، ارزش مشارکت و ارزش های فرامادی رابطه مستقیم معناداری با میزان مشارکت اجتماعی افراد دارند. در خاتمه بر اساس یافته های تحقیقی، پیشنهادهایی جهت افزایش مشارکت اجتماعی در کشور ارایه گردید.

مشارکت اجتماعی؛ مشارکت رسمی؛ مشارکت غیررسمی؛ ویژگیهای شخصیتی؛ ارزشی های اجتماعی