سعید وصالی - استادیار جامعه شناسی دانشگاه علامه طباطبایی
امیر محمدیان خراسانی - دانشجوی دکتری جامعه شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد

حکومت ها برای اراضی نگاه داشتن مردم در پی آن بوده اند تا دست حداقل هایی را برای آن ها یا برای برخی از آن ها فراهم کنند، اگرچه میزان دخالت حکومت ها در این امر تفاوت می کرده است. این مطالعه به بررسی دیدگاه های رفاهی علی بن ابی طالب به عنوان کسی که حکومت داری اش سرمشق و الهام بخش ایرانیان است می پردازد. برای این منظور از روش تحلیل محتوا استفاده گردیده است. تحلیل محتوای مضمونی کل نهج البلاغه با مقوله رفاه و گزارش یافته ها به صورت جداول فراوانی و تحلیل یافته ها به صورت کیفی انجام شده است. زیر مقوله های رفاهی به دست آمده به صورت رفت و برگشتی میان چارچوب مفهومی و متن به صورت زیر به دست آمدند: 1. فقر و نیازمندی 2. صدقه و بخشش 3. عل و فراگیری 4. عدالت و مساوات 5. حق و باطل 6. مشروت 7. تعقل، خرد و تدبیر 8. قناعت و طمع 9. اتحاد، دوستی و اعتماد مهم ترین نتیجه گیری این بود که همراه با تاکید بر مفاهیم رفاهی ذکر شده در بالا، علی بن ابی طالب رفاه جاعه را بر مبنای نهادینه کردن ارزش های اخلاقی، اجرای عدالت، ارتقای برابری و حمایت از حقوق و ازادی های مردم بنا کرد.

رفاه، علی بن ابی طالب، عدالت، حقوق