بازخوانی انسجام متن قرآن در پرتو نظریه نظم متقارن (با تاکید بر دیدگاه میشل کویپرس)

  • سال انتشار: 1394
  • محل انتشار: فصلنامه پژوهش های قرآنی، دوره: 20، شماره: 76
  • کد COI اختصاصی: JR_JQR-20-76_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 962
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمود مکوند

دانشجوی دکتری دانشگاه قم

محمدکاظم شاکر

استاد دانشگاه قم

چکیده

مقاله حاضر پس از ارایه گزارشی مختصر در باب رویکردهای سنتی و معاصر به مساله نظم قرآن، با درپیش گرفتن روش توصیفی تحلیلی، به بررسی رویکرد میشل کویپرس ، قرآنپژوه بلژیکی معاصر خواهد پرداخت. وی با تکیه بر نظریه نظم متقارن که خود ریشه در بلاغت سامی دارد، به تحلیل بلاغی متن قرآن میپردازد. اندیشه نظم متقارن نشان خواهد داد که متن قرآن منسجم است و هر آیه درست همانجایی از متن که باید، قرار گرفته است. بنا به این نظریه، تکرارهای متن نه تنها عامل انسجامبخش آن هستند، بلکه کارکرد تفسیری نیز دارند. در این مقاله، نخست با معرفی مفاهیم نظری بلاغت سامی نشان خواهیم داد که بلاغت در این نظریه، فن تالیف کلام است و نه صرفا فن تزیین کلام . پس از آن با ارایه نظم کامل سوره قارعه و با تمرکز بر تحلیل بلاغی کویپرس از مقطعی از سوره مایده، میزان کارآمدی این روش در اثبات انسجام متن قرآن و نیز کارکرد آن در تفسیر متن تبیین میشود. خواهیم دید که این روش هرگز یک هدف زیباییشناختی صرف ندارد و آنچنان که در ابتدای امر به نظر میرسد، انتزاعی نیست، بلکه با زبانشناسی متن قرابت بسیار دارد و شاخصهای تالیفی آن با ابزارهای انسجام در زبانشناسی نظاممند نقشگرا به شکل معناداری همگرایی دارد.

کلیدواژه ها

نظم متقارن/ نظم معکوس/ بلاغت سامی/ میشل کویپرس/ انسجام قرآن/ نظم قرآن

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.