محمدباقر آخوندی

ان هذاالقرآن یهدى للتى هى اقوم و یبشرالمومنین الذین یعملون الصالحات ان لهم اجرا کبیرا )الاسراء/ 9( این قرآن، به راهى که استوارترین راههاست، هدایت مىکند؛ و به مومنانى که اعمال صالح انجام مىدهند، بشارت میدهدکه براى آنها پاداش بزرگى است. این که آیا مىتوان آموزههاى اجتماعى قرآن را به زبان جامعهشناسى ترجمه و مبتنى بر آن نظریه پردازى کرد سوال اساسى گروه علوم اجتماعى در معاونت پژوهشى دفتر تبلیغات اسلامى خراسان در سالهاى 1376 و 1377 بود که توسط حجهالاسلام دکتر اورعى ارایه و با عرضه نمونهاى اجرایى، زمینه تصویب مرحله نخست پاسخگویى به این سوال، در قالب طرحى با عنوان بررسى تطبیقى مفاهیم اجتماعى در تفسیر راهنما فراهم گردید. در آغاز کار با دستکم دو گروه متشکل از طلاب علوم دینى و با تخصص جامعهشناسى و نظارت و راهنمایى استاد حجهالاسلام دکتر اورعى آغاز گردید. به دلیل فقدان هر گونه پیشینه ذهنى و پژوهشى در این زمینه، به تدریج سختى کار نمایان و تداوم آن از چند جهت با مشکل مواجه گردید؛ از یک سو تشکیکها و پرسشهاى زیادى در ماهیت چنین مباحثى در قرآن صورت مىگرفت، و از سوى دیگر اعضاى تیم تحقیق، خود را در پارادوکسى غیرقابل انکار گرفتار مىدیدند. این شرایط سخت باعث تحلیل رفتن بعضى از اعضاى گروه گردید؛ اما شاید توسلات به ساحت قدس ایمه اطهارعلیهم السلام تردیدهاى باقى مانده را زدود و کار، طى هفت سال به سامان رسید و مفاهیم اجتماعى تفسیر راهنما در قالب گزارههایى منطقى آماده و جهت ادامه دو فاز بعد، آماده گردید.