اسماعیل ملک اخلاق - استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه گیلان
محمد طالقانی - استادیار و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت
علی فخری لرکرق - دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت صنعتی دانشگاه گیلان

از نظر تاریخی رویکردهای مختلفی در ارتباط با مزیتهای رقابتی ملل مطرح بوده. در سال 1990 نگاه دانشمندان نسبت به مزیت رقابتی ملل با ارائه مدل الماس توسط پروفسور پورتر استاد دانشگاه بازرگانی هاروارد تغییر کرد. در ادامه نظریه پردازان مختلفی سعی در اصلاح مدل الماس کردند در حوزۀ نظری افرادی چون دانینگ، راگمن، وربک، بوش، چو و مون با نقد مدل پورتر به اصلاح وارائه مدل الماس پرداختند. بیشتر انتقادات در ارتباط با محیط رقابتی، عوامل انسانی، شرکتهای چند ملیتی و نقش فرهنگ بود. در این مقاله قصد داریم با مروری کلی بر مفاهیم رقابت پذیری ملی، به تحلیل و مقایسۀ مدلها و نظریات پرداخته و در نهایت با ارائه یک مدل مفهومی مدلها و نظریات قبلی را اصلاح و ارتقا دهیم. ساختار کلی این مقاله عبارت است از مقدمه، ادبیات تحقیق، مدلهای رقابت پذیری ملی، انتقاداتی بر ساختار مدلهای مزیت رقابتی، ارائه مدل مفهومی و تشریح عوامل رقابتی ملی و نتیجه گیری و پیشنهادات.

رقابت پذیری ملل، مزیت رقابتی، مدلهای الماس، نیروی انسانی