ابراهیم تقی زاده - دانشیار حقوق خصوصی دانشگاه پیام نور تهران
افشین احمدی - دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشگاه علامه طباطبایی

در حقوق اروپا و کامن لا بر مبنای حمایت از مصرف کننده، با شروط غیرمنصفانه قراردادی از طریق قوانین خاص مبارزه میشود. در حقوق داخلی خلا چنین مقرراتی کاملا مشهود است. از طرفی طبق قواعد عمومی قراردادها و اصول حقوقی این شروط صحیح به نظر میرسند . ماده 46 قانون تجارت الکترونیکی شروط غیرمنصفانه به ضرر مصرف کننده را موثر ندانسته است، اما این ماده به دلیل خاص بودن و مبنای حمایتی از مصرف کننده الکترونیکی قابل تسری به سایر موارد نیست و استفاده از خود انصاف با هر عنوانی به دلیل نداشتن ضمانت اجرا نیز ممکن نیست. مضافا اصل آزادی قراردادها و حاکمیت اراده طرفین و لزوم قراردادها حکم به صحت این قبیل شروط میدهند، اما دادرسان به هنگام رسیدگی به دعاوی متعاقب این قراردادها، می توانند راهی منطبق با عدالت بجویند. در این مقاله تلاش میشود تا ضمن معرفی شروط غیرمنصفانه و بررسی وضعیت آن در حقوق داخلی، نگاهی به حقوق اروپایی به ویژه دستورالعمل EEC/13/93 اتحادیه اروپا نیز داشته باشیم.

انصاف، شروط غیرمنصفانه، مصرف کننده، قانون تجارت الکترونیکی، آزادی قراردادها