بازاندیشی در مفهوم مسیولیت کیفری فعل غیر

حقوق کیفری مدرن بر پایه چهار اصل مهم استوار گردیده است که عبارتند از: اصل قانونمندی، اصل لزوم ارتکاب رفتار، اصل تقصیر و اصل شخصی بودن مسیولیت کیفری. در واقع، این اصول با هدف تحقق بهتر عدالت در قلمرو که حقوق کیفری به وجود آمده اند. به موجب اصل اخیر، هر کس فقط به خاطر رفتاری که شخصا مرتکب شده است مسیول است و هیچ کس را نمی توان به خاطر رفتار دیگری دارای مسیولیت کیفری دانست. با این همه، مقوله جدیدی تحت عنوان (مسیولیت کیفری فعل غیر) در حقوق کیفری مدرن مطرح شده است که به نظر می رسد با اصل اخیر زاویه دارد. برخی از حقوق دانان با این استدلال که مقوله مذکور استثنایی بر اصل شخصی بودن مسیولیت کیفری است سعی کرده اند از آن دفاع نمایند. مبنای این اظهار نظر آن است که ایشان در شناخت مفهوم (مسیولیت کیفری فعل غیر) دچار اشتباه شده اند. این اشتباه در مفهوم شناسی باعث شده است که در خصوص قلمروی این رو مسیولیت کیفری نیز راه به خطا برده باشند. در این مقاله، ضمن تبیین برداشت متداول و اشتباه از این مفهوم سعی کرده ایم مفهوم و قلمروی واقعی این نوع مسیولیت کیفری را ترسیم نماییم.

کلیدواژه ها:

مسیولیت کیفری فعل غیر ، اصل شخصی بودن مسیولیت کیفری ، تقصیر ، نمایندگی ، انتساب مسیولیت