شهلا معظمی - استادیار گروه حقوق جزایی و جرم شناسی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
پیمان نمامیان - دانشجوی دکتری حقوق کیفری و جرم شناسی دانشگاه خوارزمی (نویسنده مسیول)

بدون شک یکی از جالب ترین پدیده ها در حقوق بین المللی کیفری نوین در دهه آخر قرن گذشته و اوایل قرن بیست و یکم، ظهور نسل سوم محاکم کیفری بین المللی موسوم به (محاکم مختلط) است. یکی از سازوکارهای موجود در سطح بین المللی برای تعقیب و کیفر جنایات، تاسیس محاکم کیفری بین المللی مختلط است. به علاوه، جامعه جهانی ضرورت مشارکت نظام قضایی و حقوقی کشور محل ارتکاب را نیز برای کیفر موثر اینگونه جنایات احساس و محاکم مزبور را تاسیس نمود. در سطح بین المللی، مراجع کیفری دایمی و موردی، گزینه های مناسبی جهت استفاده جامعه جهانی برای مقابله با جنایات بینالمللی هستند. ازاینرو، دیوان کیفری بین المللی تنها مرجع قضایی دایمی و صالح به رسیدگی به جنایات بین المللی است، اما وجود برخی محدودیت ها همچون لزوم ارجاع وضعیت ارتکاب جنایات بین المللی به شورای امنیت مانع نیل به مقصود است. باوجوداین، محاکم موردی، اعم از بین المللی صرف یا مختلط توام با مراجع ملی نیز می توانند به منظور تعقیب و رسیدگی به این دسته از جنایات تشکیل شوند، اما این اقدامات مستلزم اتخاذ تصمیم از سوی شورای امنیت مطابق فصل هفتم منشور ملل متحد است.

محاکم مختلط، صلاحیت تکمیلی، اساسنامه رم، دیوان کیفری بین المللی، محاکم داخلی