فیروز محمودی جانکی - استادیارحقوق کیفری و جرم شناسی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
مهرانگیز روستایی - دانشجوی دکتری حقوق کیفری و جرم شناسی دانشگاه تهران (نویسنده مسوول)

یکی ازمهمترین موضوعات فلسفهی کیفری توجیه مداخله کیفری دولت در حقوق و آزادی های فردی است. این اصطلاح به کرات از سوی منتقدان و تحلیل گران این نوع مداخله مورد استفاده قرار می گیرد، بدون این که به طور صریح و شفاف تعریف شود. در بررسی مداخلات کیفری از هر دومنظر فلسفه اخلاق و فلسفه ی سیاسی، به طور کلی محورهایی چون مشروعیت اعمال زور، درستی یا نادرستی آن و حق دولت بر مداخله ذیل توجیه جای می گیرند. توجیه اخلاقی که مبتنی بر ارزش های نقض شده توسط رفتار مجرمانه است، مهم ترین توجیه مداخله کیفری است. در طول آن، توجیه اجتماعی به بازخورد و میزان پذیرش مداخله کیفری از سوی جامعه می پردازد و در توجیه اداری - نهادی چگونگی سازمان دهی نهادهای سیاسی و نقش هایی که باید در درون این نهادها ایجاد شود و قدرتی که باید به آنها اعطا شود بررسی می شود. اگرچه حتی در لیبرال ترین نظام های عدالت کیفری، مداخله قهری نه بر اساس یک توجیه واحد بلکه بر پایهی توجیهات مختلف و گاهی مغایر انجام می شود، اما قدرت داخلی دولت که در نظام عدالت کیفری تجسم یافته است، به دلیل قابلیت فراوان آن در روا داشتن بی عدالتی، نباید در فقدان یک توجیه معرفتی اعمال شود.

مداخله، اعمال زور، مشروعیت بخشی، توجیه