محترم فاتحی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری دانشگاه آزاد اسلامی بیرجند
فرید فروزانفر - دانشجوی دکترای معماری تهران مرکز

منطقه گرایی یا بومی گرایی رویکردی در معماری است که در آن معمار از ویژگی های فرهنگی، اقلیمی و جغرافیایی منطقه در خلق اثر معماری بهره می برد و در نتیجه اثر خلق شده دارای حس مکان خواهد بود و تعلق به محیط در بنا قابل بازیابی است. (1) بهره گیری از معماری منطقه گرا در یک مجتمع تجاری و تطبیق بنا با ویژگی های تاریخی، فرهنگی و طبیعی بستر اثر در مقیاس منطقه در فرآیند طراحی، مدیریت، برنامه ریزی و اجرا می تواند گام موثری در ایجاد سهولت در دسترسی ساکنین منطقه برای برآوردن نیازهای روزانه به بهترین نحو ممکن و در کمترین زمان باشد. توجه به ویژگی های دیداری مکان و وجوه کیفی با در نظر گرفتن نکات زیبایی شناسی همخوانی شکل و فرم بنا با محیط، استحکام بصری- مقیاس انسانی و تناسب و هماهنگی با محیط، و بطور کلی بهره گیری از اصول معماری ایرانی و در نظر گرفتن پنج اصل: هزینه، نمود، ایستایی، انعطاف پذیری و امنیت در یک مجتمع تجاری از عوامل تاثیر گذار معماری منطقه گرا در طراحی آن می باشد، که ضمن برآوردن نیازهای مادی مراجعه کنندگان تداعی کننده ی معماری بومی ومولفه های موثر بر آن و هویت و فرهنگ و سنن آن منطقه برای مسافران و مجاوران می باشد. . در این تحقیق که رویکردی علمی-پژوهشی دارد، سعی شده است مجتمعهای تجاری موجود در سطح شهر مشهد از دوره ی قاجاریه تا پهلوی دوم بررسی شود. نوع پژوهش: میدانی و کتابخانه ای است، که از کتب، مقالات و سایت ها و پایان نامه ها استفاده شده است.

معماری بومی مناطق سرد، مجتمع های تجاری مشهد، منطقه گرایی، معماری منطقه گرا