پیام شعبانی محب - دانشجوی کارشناسی ارشد طراحی شهری دانشگاه علم و صنعت ایران
مهدی مرادحاصلی - دانشجوی کارشناسی ارشد طراحی شهری دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان

پارک های شهری به عنوان بخشی از فضاهای عمومی در شهرها، نقش مهمی در رفع نیازهای انسانی ایفا می کنند. بسیاری از نظریه پردازان شهری پارک های شهری را به عنوان یکی از اجزای اصلی یک سیستم شهری می دانند، زیرا در کنار نقش کارکردی خود باعث افزایش اجتماع پذیری در فضاهای شهری می شوند. این درحالی است که کاربران و حضور یابندگان این گونه فضاها فارق از دغدغه های زندگی ماشینی برای آرامش خاطر و استراحت به پارک های شهری پناه می برند. پژوهش های اخیر نشان از این واقعیت دارد که در طراحی مناظر پارک های شهری بیشترین توجه ها به منظر بصری و حس بینایی معطوف شده است. در حالی که مکان های شهری به خصوص مکان های عمومی مانند پارک ها باید تمامی حواس آدمی رادرگیر درک غنای احساسی فضا کنند در کل پارک های شهری می بایست مانند جزیره ای امن از محیط اطراف جدا بوده و امنیت ادراکی و غنای حسی تمام احساس کاربران را تضمین کنند. هدف از این پژوهش بررسی غنای حسی تمام احساس کاربران و تاثیرات آن بر ادراک مناظر محیطی می باشد.شناخت و تحلیل نحوه ی به کارگیری عناصر محرک حواس انسان در پارک ها و بهره گیری از آن ها در طراحی موجب برانگیختگی احساسات انسان شده و درک عمیقی از محیط به کاربران فضا می بخشد. در اینجا پارک ایرانی (باغ ایرانی) که از جمله پارک های موفق شهری شهر همدان در زمینه امنیت ادراکی و تنوعات حسی است و تعداد زیادی از شهروندان بومی شهر همدان و حتی به خصوص گردشگران غیر بومی را به خود جذب کرده به عنوان نمونه مورد پژوهش انتخاب شده است. در این مقاله پس از بررسی عناصر غنای حسی با استفاده از مشاهده ی میدانی و تکنیک های تحلیل رفتاری با رویکرد توصیفی و تحلیل آماری مثل رگرسیون یا همبستگی استفاده شده است در پارک ایرانی شهری همدان مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت.در نتیجه به وجود رابطه بین تجربیات حسی انسان و محیط می رسیم و می بینیم که با بهره گیری از تمامی حواس انسان در پارک فرد به سطوح بالایی از ادراک محیط دست می یابد که در شکل گیری ارتباط وی با محیط بسیار تاثیر گذار است.

پارک ایرانی، پارک های شهری، کیفیت محیطی، غنای حسی، کیفیت های منظر