مژده متین - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه شهرسازی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران
تکتم حنایی - گروه شهرسازی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران
مریم استادی - گروه شهرسازی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران

یکى از پیامدهاى شهرنشینى سریع کشور در دهه هاى اخیر، ظهور پدیده بلند مرتبه سازى است. تاثیر گسترده این ساختمان ها بر کالبد و فضای شهرهای امروزی غیرقابل انکار بوده، به نحوی که از سوی متخصصین و صاحب نظران در حوزه های مختلف مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. یکی از جنبه های اصلی تاثیرگذاری این ساختمان ها، بر منظر شهری می باشد که دارای ابعاد مثبت و منفی زیادی است. ساختمان های بلند می توانند به عنوان شاخصی در ذهن شهروندان تداعی شوند و با داشتن نماهای زیبا سبب خوانایی بیشتر محیط گردند. چنانچه به ظرفیت های موجود در محدوده توجه نشود سبب بروز مشکلاتی از جمله بالا آمدن به ضابطه ی تک بناها، سایه اندازی و اشرافیت، کاهش بهره گیری از نور آفتاب، ایجاد دید بصری نامناسب شود. این پژوهش از جمله پژوهش های کاربری می باشد و ماهیت آن کیفی است. بر همین اساس پژوهش حاضر با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و میدانی و با استفاده از روش های توصیفی- تحلیلی و پرسشنامه ضمن شناسایی معیارهای موثر ساختمان های بلند مرتبه بر کیفیت منظر، به بررسی رابطه بین فاکتورهای طراحی می پردازد. لذا تحلیل داده های به دست آمده از طریق روش ارزیابی چند معیاری و با به کارگیری نرم افزارspss صورت می پذیرد. از نتایج تحقیق می توان به تبیین اثرات مختلف معیارهای ساختمان های بلندمرتبه بر منظر شهری، عدم توجه به مکان یابی و استقرار، برنامه ریزی و طراحی بدون در نظر گرفتن اصول و ضوابط اشاره کرد. همچنین مشخص گردید هماهنگی با همجواری ها و بافت اطراف، فراهم آوردن چشم انداز مطلوب از جمله موارد قابل توجه در ساختمان های بلند مرتبه به لحاظ کیفیت منظر شهری است که عدم توجه به ابعاد مختلف منظر در مکانیابی و استقرار، طراحی و ساخت و نگهداری طراحی همه جانبه ساختمان های بلند مرتبه در نمونه مورد مطالعه سبب تقلیل کیفیت منظر شده است.

ساختمان های بلند مرتبه، کیفیت، منظر شهری