حمیدرضا سرفرازیان - دانشجوی کارشناس ارشد، سیستم اطلاعات جغرافیایی، موسسه آموزش عالی عمران و توسعه همدان
حسین ترابزاده خراسانی - استادیار گروه عمران، دانشکده مهندسی، دانشگاه بو علی سینا
محمد عباسی - عضو هیات علمی موسسه آموزش عالی عمران و توسعه همدان

با توجه به رشد سریع شهرها لزوم بررسی نحوه توسعه شهری از اهمیت ویژهای برخودار است. بطوریکه توسعه و رشدهدفمند توسعه شهری یکی از چالش های اصلی مدیریت شهری می باشد. توسعه شهری در دو جهت افقی و ارتفاعیاهمیت دارد، که در حال حاضر بعد ارتفاعی آن بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. لذا بررسی حجم توسعه سه بعدیشهری برای جلوگیری از توسعه افقی و بررسی و پیش بینی تاثیرات توسعه ارتفاعی شهری نقش اساسی دارد. همچنینتقاضا برای تولید سیستم های واقع گرایی سه بعدی مجازی به سرعت در حال افزایش است. در این راستا ایجاد مدل سه-بعدی ساختمان ها در بعدهای مختلف زمانی مهم است. لذا استفاده از روشهای بهینه در تهیه داده های مکانی سه بعدیبرای تولید سریع و دقیق مدل سه بعدی ساختمان ها در راستای برآورد حجم ساخت و سازهای صورت گرفته ضروریاست. این تحقیق با توجه به اهمیت داده های پهپادهای فتوگرامتری در تهیه آسان داده های مکانی سه بعدی سعی داردیک روش بهنیه برای استخراج مدل سه بعدی ساختمانها از تصاویر اخذ شده توسط پهپاد فتوگرامتری ارایه نماید و ازروی داده های مکانی سه بعدی تهیه شده از روش فتوگرامتری رقومی در سالهای قبل، مدل و حجم سه بعدیساختمان های مربوط به سالهای قبل را استخراج نموده و با استفاده از اختلاف دو حجم، میزان توسعه سه بعدیشهری را در محیط سیستم اطلاعات مکانی برآورد نماید. در این تحقیق برای مطالعه موردی از داده های پهپادفتوگرامتری منطقه خضر همدان استفاده شده است. بدینگونه که با استفاده از نقشه های سه بعدی شهری سالهایقبل که با استفاده از روش فتوگرامتری تولید شده اند، ابتدا مدل رقومی زمین و مدل رقومی سطح (مدل ارتفاعیساختمانها) تهیه شده است. سپس با استفاده از داده های پهپاد فتوگرامتری مدل ارتفاعی سطح در زمان فعلی تولیدشده است. با مقایسه مدلهای رقومی سطح تهیه شده و حذف داده های غیرضروری و ثبات ساختمان، حجم ساخت وسازه ای صورت گرفته در فاصله زمانی که داده وجود دارد، برآورد شده است. نتایج این تحقیق با مشاهدات میدانیمقایسه شده است، که این مقایسه دقت و صحت بالای نتایج را نشان میدهد.

سیستم اطلاعات مکانی، DSM, GIS، پهپاد، فتوگرامتری