مهرعلی کرمی برم سبز
سجاد ترکاشوند

در فقه امامیه و حقوق ایران ، نظر این است که هر گاه شخصی فوت کند و مالی برای تادیه دینش نداشته باشد، ولی و ورثه و در قبال بدهی ایشان ، ضمانتی بر عهده ندارند. که این نظریه با توجه به اصول و قواعد فقه امامیه ، قابل مناقشه است : زیرا در این صورت حق داین زایل ، (ممکن است تمام دارایی اش باشد) و میت بدون تادیه دین اش و گذشت طلب کار، راهی سرای آخرت شده است که در روایت ها آمده است ، تمام گناهان بخشیده می شود مگر حق الناس ، بدین ترتیب دچار عقاب می شود. لذا اخلاقی است که ورثه ها ادای دین کنند چون متوفی عمرش برای رفاه ورثه هدر داده است .( البته برخی از ورثه مثل فرزندان ، همسر و...) یا داین از حق خود بگذرد. و اگر داین از حق خود نگذرد، بر فرزندان واجب است ادای دین کنند، چون روایت داریم که می گوید: تو ومالت از آن پدرت می باشد. و اگر فرزندان هم تمکن مالی نداشتن مسلمین به نیابت از میت تادیه دین کنند و اگر این عمل هم مقدور نبود از بیت المال تادیه می شود چون بیت المال برای مصالح عامه است . لذا اگر قانون گذار، ماده ای مبنی بر این که فرزندان متوفی یا حاکم شرع در صورت تمکن مالی، ملزم به تادیه دیون متوفی هستند، تصویب می کرد؛ دیگرحق داین زایل نمی شود.