غلامحسین کریمی - رییس گروه هیدرولیک و رسوب، سازمان آب و برق خوزستان
کورش شفیعی بافتی - مدیریت فنی و مهندسی سد و نیروگاه، سازمان آب و برق خوزستان

شبیه سازی پدیده شکست سدها و سیلاب حاصل از آن در راستای کاستن از میزان تهدید این پدیده، به دلیل موقعیت مراکز جمعیتی مجاور و پایین دست سد امری بسیار ضروری بوده و پیش بینی دقیق تر از سیلاب و زمان رسیدن امواج آن به منطقه مورد نظر، یکی از مهمترین پیش نیازهای توسعه طرح های عملیاتی مدیریت بحران به شمار می رود. پایه و اساس این مطالعات تحلیل های هیدرولیکی شکست سد است که هسته اصلی مقاله پیش رو می باشد. از آنجا که یکی از مهمترین مراحل شبیه سازی شکست سد، تصمیم گیری درباره شرایط سد و تعریف سناریوهای گوناگون برای بدست آوردن برآورد اولیه ای از وضعیت سیلاب در پایین دست سد شکسته شده و اوضاع بحرانی متعاقب آن می باشد. در این مقاله سناریوهای شکست سد در دو بخش سناریو حالت سیلابی و سناریو روز آفتابی با تشریح پارامترها و جزییات مختلف به همراه ارزیابی ایمنی سد ارایه گردید. برای شبیه سازی سناریوهای مذکور، مدل عملکرد مخزن با ملحوظ نمودن جریان ورودی به مخزن، حجم آب ذخیره شده و جریان خروجی از سامانه تخلیه سیلاب توسعه یافته است و با مشخص شدن امکان وقوع روگذری از تاج سد و یا ایجاد حفره و گسترش آن در بدنه و نهایتا شکست سد، تغییرات لازم در مدل برای در نظر گرفتن گذر جریان در هر دو مرحله قبل و بعد از پدیدار شدن شکاف در بدنه اعمال گردیده است.

شبیه سازی، ارزیابی ایمنی، سناریو، شکست سد، رخنه، شکاف، سد مخزنی جره