یعقوب آژدان - دانشجوی دوره دکتری سازه های آبی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری،
جعفر چابک پور - استادیار سازه های آبی، دانشگاه مراغه
علیرضا عمادی - دانشیار سازه های آبی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
علی آخوندزاده - مدیر بخش مهندسی رودخانه و سواحل، شرکت آب منطقه ای آذربایجان شرقی،

باتوجه به رخداد سرعت های متفاوت در عرض و عمق مجاری روباز، بررسی پروفیل های سرعت از اهمیت ویژه ای برخوردار است. به دلیل تاثیر لزجت، وجود زبری جداره ها، وجود سطح آزاد آب و همچنین نامنظمی مقاطع و همچنین مقاومت های اصطکاکی در طول محیط خیس شده مقطع، توزیع سرعت در کانال ها پیچیده و عملا سه بعدی بوده و بدست آوردن یک رابطه کلی که بیانگر توزیع سرعت در کانال هایی با خصوصیات متفاوت باشد به سادگی میسر نمی باشد. در این تحقیق برای بررسی کارایی مدل های متداول ارایه شده در زمینه پروفیل سرعت طولی در عمق جریان شامل مدل های لگاریتمی، خیزاب و خیزاب اصلاح شده پس از جمع آوری 12 سری داده آزمایشگاهی از 5 منبع مختلف اقدام به پیش بینی پروفیل های سرعت طولی بوسیله تیوری های مورد اشاره نموده و در نهایت مشخص گردید که در آبراهه های عریض، مدل لگاریتمی و همچنین خیزاب برای تخمین سرعت مناسب تر می باشند اما در مورد آبراهه های باریک نتایج این مدل ها از نتایج آزمایشگاهی در نقاط نزدیک سطح آب انحراف نشان داده و مدل خیزاب اصلاح شده برای تخمین سرعت در این نوع آبراهه ها مناسب تر می باشد. و در حالت کلی می توان گفت که اگر تمامی عمق جریان یکسان در نظر گرفته شود و به مناطق مختلف تقسیم بندی نگردد مدل لگاریتمی نتایج بهتری نسبت به سایر مدل ها داشته و حتی از سایر مدل ها ساده تر نیز می باشد.

مجاری روباز، پروفیل عمقی سرعت طولی، مدل لگاریتمی سرعت، مدل خیزاب، مدل خیزاب اصلاح شده