اثربخشی زوج درمانی هیجان مدار بر راهبردهای تنظیم شناختی هیجان و مشکلات بین فردی زوجین متعارض

هدف پژوهش حاضر، تبیین اثربخشی زوج درمانی هیجان مدار بر تنظیم شناختی هیجان، راهبردهای تنظیم هیجان و مشکلات بین فردی زوجین متعارض می باشد. براساس میزان تمایل به شرکت در مطالعه، مصاحبه های تشخیصی ساختار یافته و ملاک های ورود، از میان زوجین دارای راهبردهای نظم جویی هیجان منفی و مشکلات بین فردی شش نفر از زنان و مردان متاهل (سه زوج) با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. در این پژوهش از طرح تجربی تک آزمودنی از نوع خط پایه چندگانه استفاده شد. پروتکل برنامه زوج درمانی هیجان- مدار در سه مرحله خط پایه (پیش از درمان)، مداخله ای 9 جلسه ای و پیگیری 45 روزه اجرا گردید پیگیری انجام شد. زوجین در چهار مرحله با استفاده از پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان (CERQ) گارنفسکی و پرسشنامه مشکلات بین فردی بارخام و استاراتوپ ارزیابی شدند. داده ها به روش تحلیل اندازه گیری مکرر جمع آوری شد و تحلیل داده ها به کمک ترسیم دیداری و فرمول درصد بهبودی تحلیل دادند. نتایج نشان داد درمانی هیجان مدار موجب کاهش چشم گیر نمرات راهبردهای تنظیم شناختی در سبک شناختی منفی و افزایش میزان سبک شناختی مثبت در مقیاس راهبردهای تنظیم هیجانی شد، به طوری که نمرات در طی نه جلسه ی مداخله ی آموزشی کاهش و افزایش قابل توجهی به نمرات خط پایه در راهبردهای منفی و مثبت تنظیم های هیجانی داشتند. علاوه براین، درمان هیجان مدار در کاهش مشکلات بین فردی زوجین اثر معناداری داشت. بررسی مطالعه پیگیری نیز بیانگر آن بود که زوجین تحت مداخله هیجان مدار، روند بهبودی را پس از 45 روز همچنان حفظ کرده بودند. تبیین یافته ها براساس مبانی نظری اثربخشی درمانی، حاکی از آن بود که درمان هیجان مدار از نظر کلیت، میزان تغییر و ثبات، درمانی کارآمد در تعدیل راهبردهای شناختی منفی و مثبت نظم جویی زوجین متعارض بوده و همزمان قادر به حل مشکلات بین فردی در این گروه از زوجین خواهد بود.

کلیدواژه ها:

زوج درمانی هیجان مدار ، تنظیم شناختی هیجان ، مشکلات بین فردی ، زوجین متعارض