سرمدمهدی کاظم - دانشجوی کارشناسی ارشد زیستشناسی گیاهی گرایش سیستماتیک و اکولوژی، گروه زیستشناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
حمید اجتهادی - استاد گروه زیستشناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
فرشید معماریانی - استادیار گروه پژوهشی گیاهشناسی، پژوهشکده علوم گیاهی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

بررسی تنوع گونه ای گیاهی در مطالعات اکولوژیک از اهمیت ویژه ای برخوردار است. یکی از فشارهای مخرب فیزیکی که باعث کاهش تنوع و از بین رفتن عناصر گیاهی حساس می گردد، چرای مفرط دام می باشد. هدف از این مطالعه مقایسه تنوع گیاهی در دو مرحله ی قبل و بعد از چرا می باشد. این بررسی در دشت گلبهار واقع در غرب مشهد انجام شدکه در دامنه شمال شرقی کوه های بینالود قرار گرفته و مساحت کل آن 11792 هکتار می باشد. به منظور برداشت داده های میدانی از روش نمونه برداری تصادفی استفاده شد. تعداد 100 پلات یک متر مربعی در مرحله قبل چرا در خردادماه و 102 پلات یک متر مربعی نیز در تیرماه همان سال، بعد از چرای دام ها قرار داده شد و فهرست گونه ها و فراوانی آن ها در پلات ها ثبت شد. تنوع زیستی منطقه در دو مرحله ی قبل و بعد از چرا با استفاده از شاخص های غنای گونه ای، یکنواختی و هتروژنیتی بررسی شد و با استفاده از تجزیه و تحلیل و با توجه به نتایج شاخص هایN0 هیل یا غنای گونه ای، N1 هیل یا شاخص نمایی شانن، N2 هیل یا شاخص عکس سیمپسون، شاخص منهینیک و شاخص مارگالف تنوع در مرحله قبل چرا بیشتر از تنوع منطقه بعد از چرای دام است. اما شاخص یکنواختی در دو مرحله قبل و بعد چرا تفاوت معنی داری نشان می دهد، این نتایج تاثیر منفی چرای بی رویه را در منطقه مورد مطالعه نشان می دهد.

تنوع زیستی، چرای دام، شاخص های تنوع گونه ای، خراسان، ایران