مجتبی رنجبر - استادیار گروه بیوتکنولوژی میکروبی، دانشکده زیست فناوری، دانشگاه تخصصی فناوریهای نوین آمل، آمل، ایران
فاطمه خاکدان - استادیار گروه زیست فناوری، دانشکده کشاورزی، دانشگاه جهرم، جهرم، ایران

تنش های غیر زیستی خصوصا شوری و خشکی از دلایل اولیه کاهش عملکرد محصولات کشاورزی هستند. سازگاری گیاهان به تنش های محیطی وابسته به فعال شدن زنجیره های موجود در شبکه های ملکولی است که درگیر در بیان ژن های خاص مرتبط با تنش و تولید متابولیت ها می باشند. آنالیز ژنومی و ملکولی، ما را در درک بهتر، ژن هایی که در حفظ عملکرد و ساختار ترکیبات سلولی موثرند یاری می دهد. از طرفی دستورزی ژن های تنظیمی و عملکردی مسیرهای مرتبط، می تواند تحمل به تنش را افزایش دهد. تجمع محلول های سازگار مانند بتایین، پرولین و قندهای الکلی پاسخ ها و راهبرد های رایجی هستند که ممکن است گیاهان را بر علیه تنش های محیطی محافظت کنند. در حال حاضر مکانیسم های عملکردی این محلول ها در تحمل تنش هنوز به طور کامل شناخته نشده است. هر چند گزارشات زیادی از مهندسی گیاهان برای بیان آنزیم هایی که سنتز محلول های سازگار را کاتالیز می کنند، وجود دارد اما دانش محدود درباره متابولیسم این ترکیبات در برابر تنش وقفه ای در کاربرد ژن های بیوسنتز کننده این محلول ها در راستای اهداف مورد نظر بر جای گذاشته است. بنابراین داشتن دیدگاه جامعی از ژن های بیوسنتز کننده محلول های سازگار در شرایط تنش، می تواند تولید گیاهان متحمل را وسیع تر سازد.

محلول های سازگار، گیاهان تراریخت، تحمل تنش، مهندسی ژنتیک