ارزش اثباتی علم قاضی در فقه و قوانین جزایی

اعتبار و حجیت علم قاضی، یکی از فرعیات مهم در قضا می باشد و اغلب فقیهان گذشته و معاصر، نظرات خود را پیرامون آن مطرح نموده و بیشتر علمای شیعه، اعتبار علم قاضی را در اثبات دعاوی و جرایم پذیرفته اند. در نهایت برخی از فقیهان در این زمینه، تفصیلاتی مطرح کرده و محدودیت هایی برای آن مشخص نموده اند. از سوی دیگر، حقوق دانان استناد به علم قاضی را ناروا و موجب تضییع حقوق و بی عدالتی دانسته اند. مساله مهم این تحقیق آن است که آیا علم قاضی می تواند در حقوق امروز ایران که بر پایه احکام شریعت است، در زمره ادله اثبات دعوا به شمار آید و در این صورت محدوده اعتبار آن چیست برای تحقیق در موضوع یاد شده می کوشیم به پرسش های زیر پایخ دهیم.منظور از علم قاضی چگونه علمی می باشد دلیل حقوق دانان در مخالفت با علم قاضی چیست دلایل ارایه از سوی فقیهان تا چه حد معتبر است آیا اعتبار علم قاضی مخصوص به امامان معصوم است یا شامل ولی فقیه و قضات منصوب فعلی نیز می گردد آیا اعتبار علم قاضی در حقوق الناس و حدود الهی یکسان است درج اعتبار علم قاضی در مواد قانون ایران، تا چه اندازه با نظریات فقهی پذیرفته شده، هماهنگ است تقسیم مباحث بدین ترتیب خواهد بود که ابتدا کلیات موضوع مطرح خواهد شد و سپس دلایل فقهی موافقان و مخالفان حجیت علم قاضی بررسی می گردد. پس از آن، جمع بندی ادله صورت می گیرد و در بخش آخر، به نحوه طرح موضوع در قوانین ایران، می پردازیم و سرانجام نتایج پژوهش ارایه خواهد شد.

کلیدواژه ها:

علم قاضی ، فقه ، حقوق ، جزا