آناهیتا نسیمی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قزوین، گروه معماری، قزوین
حافظه پوردهقان - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قزوین، گروه معماری، قزوین

فضای شهری عرصه زندگی اجتماعی فرد محسوب می شود، به عبارتی دیگر فضای شهری بدون وجود انسان و عملکرد او هویتی مستقل از خود ندارد و تعاملات انسانی است که یک مکان را معنادار می کند، اما با گسترش شهرنشینی، ویژگی های انسجامی از جمله کاهش روابط مبتنی بر احساسات و عواطف، محافظه کاری، کاهش اعتماد، عدم تجانس و ناهمگونی شهرها به دلیل هجوم مهاجرین و مردمانی با ریشه های قومی ، فرهنگی و نژادی مختلف رشد چشمگیری داشته است؛ و موجب بروز ناهماهنگی و تضاد در درون شهرها می شود و زندگی شهری را در عین تنوع دشوارتر می سازد، در چنین وضعیتی آنومی یا بی هنجاری در شهرها توسعه می یابد و به تضعیف انسجام مکانیکی و رشد زندگی تصنعی و غیرشخصی کمک می کند؛ به همین منظور در این مقاله با هدف شناخت مولفه های پایداری اجتماعی و رسیدن به هویت اجتماعی مطلوب در مجتمع ها، سعی شده تا با استفاده از روش توصیفی تحلیلی و تحقیقات کتابخانه ای به عمل آمده در زمینه مجتمع های مسکونی و اینکه برخی معیارهای پایداری اجتماعی به صورت مستقیم بر ارتقا کیفیت تعاملات اجتماعی مجتمع های مسکونی تاثیر می گذارند، بررسی شود. یافته های بدست آمده در این تحقیق، شامل مقولاتی است که عبارتند از وجود مرکز تعاملات، استفاده از امکانات کالبدی موجود در مجتمع، استقلال نسبی در خدمات، احترام قایل شدن برای مجتمع، وجود امنیت، تعلق به مکان، همدلى، همکاری، تعهد (مسیولیت پذیری)، اعتماد متقابل، تعاملات گرم و صمیمی و عدم تمایل به تغییرکه مجموعه این مقولات باعث ایجاد هویت اجتماعی در ساکنین مجتمع ها می شود. بنابراین نتایج بدست آمده نشان می دهد که با طراحی فضاهای جمعی مطابق با فرهنگ جامعه، همچنین ایجاد محیط هایی که امنیت، آسایش و حس همبستگی را در ساکنان القا کند. می توان هویت گمشده مردم در شهرهای امروز را با ظاهری مدرن به جامعه بازگرداند.

پایداری اجتماعی، تعاملات اجتماعی، هویت، مجتمع های مسکونی