عطاالله عبدی - دانتشجوی دکتری جغرافیای سیاسی دانشگاه تربیت مدرس
حسین مختاری - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا سیاسی دانشگاه تربیت مدرس

جهان اینده با توجه به روند افزایش جمعیت و فرایند توسعه از نظر دسترسی به منابع طبیعی با مشکلات مواجه خواهد بود کی از این منابع که روابط دولتها و ملتها بر سر آن دجار تنش و مشاجره خواهد شد آب است. آب ماده ای است که مقدار آن ثابت بوده و از نظر پراکنش جهانی وضعیتی بسیار متغیر دارد. مشاجرات مربوط بر سر دسترسی به آب بویژه در کشورهای جای گرفته در مناطق خشک جهان بارزتر می باشد. ایران با توجه به موقعیت جغرافیایی خود با این مساله یا به عبارت بهتر هیدروپلیتیک درگیر بوده و احتمالا در آینده برجسته نیز خواهد شد. اما نکته قابل توجه در این زمینه این است که مسأله هیدروپلیتیک امروزه هم برای ایران تهدید ایجاد کرده و هم فرصت به بیان دیگر ایران در ناحیه خاوری خود در جایگاه فرو دست قرار گرفته و از سوی افغانستان تهدید می شود این در قالب مسائل رود هیرمند و سد دوستی مطرح می باشد. اما چهره دیگر این قضیه در دره باختر کشور به نحو دیگری مطرح می باشد یعنی اینکه ایران در حوضه رودهای زاب کوچک و سیروان سالانه میلیارد متر مکعب آب را از دست می دهد که طرحهای مربوط به مهار پاین آبها ایران را نسبت به عراق در حالت فرا دست قرار می دهد این مقاله سعی بر آن ادارد که وضعیت هیدروپلیتیک کشور را در آینده هم ار بُعد فرصتها مورد مطالعه قرار دهد.

هیردوپلیتیک،هیرمند،سد دوستی،زاب کوچک،سیروان