عبدالحسین ضیاییان - دانشیار بخش تحقیقات خاک و آب مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعیاستان فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز
علیرضا فرحبخش - دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه خاکشناسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علومو تحقیقات فارس
حسین بشارتی - دانشیار موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویجکشاورزی، کرج
لادن جوکار - مربی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، سازمان تحقیقات،آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز

یکی از راه های موثر برای افزایش جذب فسفر در خاک های آهکی، استفاده از ریزجانداران خاکزی است. به منظور مطالعه نقش کاربرد باکتری های حل کننده فسفات و میکوریزا بر رشد و فراهمی فسفر سورگوم، آزمایشی گلدانی با 16 تیمار در سه تکرار، به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی ترکیبی از چهار سطح صفر 25، 50 و 75 میلی گرم در کیلوگرم P2O5 از منبع سوپر فسفات تریپل، دو تیمار تلقیح و عدم تلقیح با باکتری حل کننده فسفات و دو تیمار تلقیح و عدم تلقیح با میکوریزا بود. نتایج نشان داد که با استفاده از باکتر ی حل کننده فسفات قطر ساقه، عملکرد ماده خشک، جذب فسفر و مقدار فسفر در خاک پس از برداشت افزایش معنی داری یافت. تلقیح قارچ میکوریز نیز تاثیر معنی داری P<0.01 بر افزایش قطر ساقه ها، مقدار ماده خشک گیاهی، غلظت فسفر گیاهی، جذب کل فسفر و روی و میزان فسفر باقیمانده در خاک داشت کاربرد فسفر نیز تاثیر معنی داری بر برخی شاخ صها مانند ارتفاع بوته ها، عملکرد ماده خشک، غلظت فسفر و روی در اندام های هوایی، جذب کل روی و فسفر و میزان فسفر در خاک های پس از برداشت داشت. کاربرد توام فسفر و باکتری نیز تاثیر مثبتی بر افزایش ارتفاع بوته ها داشت. اثرات کاربرد توام فسفر و تلقیح میکوریزایی بر قطر ساقه ها، عملکرد ماده خشک، جذب فسفر و روی معنی دار بود. اثر کاربرد توام فسفر، باکتری و تلقیح میکوریزایی بر قطر ساقه ها و عملکرد ماده خشک نیز معنی دار بود.

ریزجانداران خاک، خاک ها آهکی، کودهای زیستی، کودهای شیمیایی