مریم محمدی - دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل
فرزاد حسن پور - دانشیار گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل
مجید عزیزپور پیرسرایی - مربی گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل

قسمت قابل توجهی از تلفات آب در شبکه های آبیاری و زهکشی مربوط به بخش انتقال و توزیع است. لذاا مسیله مدیریت شبکه های آبیاری، افزایش راندمان آبیاری و در نتیجه بهره برداری از منابع آب، بخصوص در بخش کشاورزی باید بعنوان مسیله ای اساسی مورد توجه هرچه بیشتر قرار گیرد. شبکه آبیاری و زهکشی شیب آب با 5 بلوک دارای مساحت 23820 هکتار در دشت سیستان می باشد. این تحقیق با استفاده از مدل هیدرولیکی HEC-RAS با هدف ارزیابی عملکرد و بهره برداری سازه های موجود در کانال اصلی شیب آب طی یک مرحله آبگیری 150 روزه انجام گرفته است. در ابتدا واسنجی مدل براساس داده های اندازه گیری و شبیه سازی عمق و دبی در شرایط واقعی بهره برداری برای دوره 10 روزه ابگیری کانال در تاریخ 2 تا 11 اردیبهشت انجام شد و مقادیر پارامترهای آماری RMSE، EF، MBE و R2 محاسبه گردید. سپس با توجه به نتایج شبیه سازی مدل HEC-RAS در شرایط غیر ماندگار تابع هدف با استفاده از شاخص های عملکرد بهره برداری کفایت راندمان عدالت و پایداری در حویل دبی مولدن و گیتس ، ارزیابی گردید نتایج حاصل از شبیه سازی در شرایط بهره برداری موجود میزان خطای تحویل دبی را 0/54 نشان داد که این میزان خطا با اعمال مدیریت بر روی سازه های تنظیم شبکه تا 0/42 کاهش یافت براساس نتایج شبیه سازی مقادیر میانگین درصد بهبود شاخص های کفایت، راندمان، عدالت و پایداری نیز تابع هدف در تحویل آب به ترتیب برابر 19/7، 20/90، 66/07، 65/24، 54/81 می باشد. بنابراین بیشترین سهم بهبود در وضعیت تابع هدف برای شیوه مدیریت پیشنهادی سازه های کنترل و تنطظیم کانال اصلی شیب آب مربوط به شاخص های عدالت و پایداری می باشد.

جریان غیرماندگار دشت سیستان شاخص های عملکرد شبکه آبیاری، HEC-RAS