بررسی آزمایشگاهی عملکرد هیدرولیکی سرریز اوجی و کانالپایین دست در شرایط قوس محوری

سرریزها یکی از سازه های متداول برای تخلیه و اندازه گیری جریان می باشند. به همین جهت این نوع سازه های هیدرولیکی بسته به هدف از استفاده، دارای اشکال مختلفی هستند. در برخی از موارد به دلیل محدودیت های اجرایی، سرریزهای باانحنا در پلان ساخته می شوند. در چنین شرایطی مطالعه توزیع جریان در طول سرریز و دیگر پارامترهای مربوط به آن، حایز اهمیت خواهد بود. در این پژوهش یک مدل فیزیکی از سرریز سد که از نوع اوجی آزاد با پلان قوسی است، مورد آزمایش قرار گرفت. همچنین به منظور بررسی اثر انحنای سرریز بر عملکرد جریان، مدل دوم سرریز در شکل نرمال و با شرایط هندسی و هیدرولیکی مشابه، مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج مربوط به مدل اول نشان داد که با افزایش نسبت هد جریان به هد طراحی ضریب دبی سرریز تا مقدار 1/72 افزایش یافته و پس از آن استغراق سرریز رخ داده و ضریب دبی تا مقدار 1/23 کاهش می یابد. همچنین با افزایش سرعت در هر دبی و کاهش فشار در طول سرریز، امکان خلازایی و خوردگی سازه افزایش و ضریب خوردگی که معرف آن شاخص خلازایی می باشد، کاهش یافت. بررسی نتایج مربوط به کارایی سرریز نشان داد برای مدل سرریز در شکل نرمال، استغراق سریعتر و به ازای مقادیر دبی یکسان با سرریز قوسی، مقدار ضریب دبی برای سرریز درشکل نرمال، کمتر خواهد بود. در این پژوهش میزان تاثیر افزایش ضریب دبی در سرریز با قوس محوری در مقایسه با سرریز با تاج مستقیم و در شرایط هیدرولیکی و هندسی مشابه، برابر 21 درصد محاسبه شد.

کلیدواژه ها:

انحنای سرریز ، خلاءزایی ، سرریز اوجی ، ضریب دبی ، همگرایی جریان