جواد گیوی - دانشیار گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد
فایز رییسی - استاد گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد
فرشته دهقانی - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد

هدف این تحقیق ارزیابی ناپایداری مواد آلی هیستوسو لهای جنوب غربی شهرکرد با استفاده از شاخص های ناپایداری هوموس شامل نسبت های اسید هیومیک HA به اسید فولویک FA، مجموع مواد آلی محلول در قلیا AE=FA+HA به جزء هیومین HUM ماده آلی و نیز نسبت دانسیته نوری در 465 E4 به 665 نانومتر E6 ماده آلی کل و اجزای آن بود. منطقه مورد مطالعه دارای اقلیم سرد و نیمه خشک می باشد . خاک های تشکیل شده در منطقه مورد مطالعه بعضا هیستوسول هستند. پنج پروفیل خاک تا عمق 2 متری تشریح و از افق های مختلف آن ها نمونه برداری صورت گرفت. تفکیک شیمیایی ماده آلی به اسید فولویک، اسید هیومیک و هیومین انجام و مقدار هریک از این سه جزء و مقادیر E6,E4 اندازه گیری شد. در همه پروفیل ها، روند تغییرات مقادیر اسید فولویک، اسید هیومیکو هیومین، شبیه روند تغییرات مقدار ماده آلی خاک است . بیش از 94 درصد ماده آلی خاک به صورت مواد هوموسی است. افزایش نسبت HA/FA با افزایش عمق خاک حاکی از درجه بالای پلی مریزاسیون و هوموسی شدن (پایداری) مواد آلی در لایه های پایین تر و سرعت بیشتر تجزیه مواد هوموسی (ناپایداری) در لایه های سطحی است. پویایی کمتر مواد هیومیک در لایه های عمقی بخاطر افزایش مقدار رس با افزایش عمق و جذب هیومین توسط رس می باشد. نسبت E4/E6 کل خاک نیز به طور منظم از افق سطحی به طرف عمق کاهش نشان داد. کاهش این نسبت یک شاخص دیگر برای افزایش درجه پل یمریزاسیون و هوموسی شدن است. پایین ترین درجه پل یمریزاسیون مواد آلی (بیشترین ناپایداری) در پروفیل 5 مشاهده شد. این پروفیل دارای مواد آلی با تجزیه متوسط و سایر پروفیل ها دارای مواد آلی با تجزیه زیاد هستند

مواد هیومیک ،،E4/E6 ،HA/FA ، ناپایداری مواد آلی