محمدمهدی قره داغی - دانش آموخته کارشناسی ارشد و استادیار گروه مهندسی آب، دانشگاه کردستان
قره داغی معروف پور - دانش آموخته کارشناسی ارشد و استادیار گروه مهندسی آب، دانشگاه کردستان
خالد بابایی - کارشناس ارشد سنجش از دور و GIS شرکت سهامی آب منطقه ای استان کردستان
فاروق منصوری - کارشناس ارشد آبیاری و زهکشی، شرکت سهامی آب منطقهای استان کردستان

اجرای موفق سیستم های آبیاری تحت فشار در یک منطقه تابع عواملی از قبیل شرایط اقلیمی، کیفیت آب، وضعیت توپوگرافی، مشخصات خاک، نوع محصول و عوامل اقتصادی- اجتماعی می باشد. منظور از پتانسیل یابی برای اجرای سیستم آبیاری تحت فشار، انجام بررسی های لازم در ارتباط با وضعیت عوامل فوق الذکر می باشد. در این تحقیق روشی برای امتیازدهی به عوامل تاثیرگذار در انتخاب سیستم های آبیاری تحت فشار، بسط و ارایه شده است. در این روش میزان تاثیر عوامل مختلف با استفاده از ارقام صحیح +3 تا -3 در 7 درجه امتیازگذاری می شوند. به منظور تاثیر بیشتر عوامل مهم تر و یا جلوگیری از اثرگذاری یکسان عوامل با درجه اهمیت متفاوت، ضریبی به عنوان وزن هر عامل، لحاظ گردیده است . این ضریب بر اساس شرایط پروژه با استفاده از روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی تعیین میشود. با تلفیق فرایند تحلیل سلسله مراتبی و سامانه GIS، این وزن در لایه های اطلاعاتی وارد شده ضرب شده است. امتیاز نهایی، از جمع جبری امتیازات به دست آمده هر عامل برای هر منطقه بدست می آید . این امتیاز در واقع پتانسیل استفاده از هر یک از انواع سیستم های آبیاری تحت فشار میباشد. در تحقیق حاضر پتانسیل یابی سیست مهای آبیاری تحت فشار برای 12165 هکتار از اراضی پایاب سد در دست مطالعه باباخان، واقع در شهرستان بیجار استان کردستان انجام شده و نتایج به صورت نقشه هایی که در آن امتیازات هر منطقه از محدوده طرح برای هر یک از سیستم های آبیاری تحت فشار نشان داده شده است، ارایه شدند. نتایج این تحقیق نشان داد که از مجموع 12165 هکتار اراضی پایاب سد باباخان، 4598 هکتار برابر با 37 درصد آن برای آبیاری بارانی مناسب وکلیه اراضی مورد مطالعه برای آبیاری قطره ای مناسب بوده و هیچ گونه محدودیتی نداشتند. همچنین در محدوده مناسب آبیاری بارانی، سیستم آبیاری بارانی کلاسیک ثابت با آبپاش متحرک بالاترین امتیاز و سیستم آبیاری بارانی لوله چرخدار در اولویت دوم قرار گرفت

آبیاری بارانی، آبیاری قطرهای، انتخاب بهترین سیستم، فرایند تحلیل سلسله مراتبی