طاهره رییسی - دانشجوی دکتری و استاد گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد
علیرضا حسین پور - دانشجوی دکتری و استاد گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد

این پژوهش با هدف بررسی اثرات ریزوسفر گندم بر سینتیک آزادسازی فسفر در 10 خاک آهکی با استفاده از ریزوبا کس اجرا شد . سینتیک آزادسازی فسفر از خاک های ریزوسفری و توده توسط عصاره گیری متوالی با بیکربنات سدیم در یک دوره از 2 تا 840 ساعت در دمای 1-25 درجه سانتی گراد بررسی شد. نتایج نشان داد که میانگین مقدار فسفر استخراج شده در 840 ساعت از خاک های ریزوسفری ( 192 میلیگرم بر کیلوگرم) به طور معنیداری کمتر از خاکهای توده ( 207 میلیگرم بر کیلوگرم) بود. همچنین، نتایج نشان داد که شیب منحنی تجمعی فسفر آزاد شده از خاک های ریزوسفری و توده در 168 ساعت تغییر کرد. بنابراین نمودارها به دو بخش تقسیم و در هر بخش 2-168 و 168-840 ساعت معادلات سینتیکی به دادهها برازش شدند. نتایج نشان دادند که معادله های تابع نمایی، پخشیدگی پارابولیک، الوویچ ساده و مرتبه اول می توانند در هر دو بخش سرعت آزادشدن فسفر را به خوبی، تشریح کنند. همچنین نتایج مطالعات همبستگی نشان داد که در بخش اول، مقدار فسفر آزاد شده پس از 168 ساعت از شروع آزمایش، ثابت سرعت معادلات الوویچ ساده، پخشیدگی پارابولیک، و معادله مرتبه اول در خاک های ریزوسفری و توده همبستگی معنی داری با شاخص های گیاه گندم داشتند P<0/05 در بخش دوم، ثابت سرعت معادلات الوویچ ساده و پخشیدگی پارابولیک در خاک های ریزوسفری و توده همبستگی معنی داری با شاخص های گیاه گندم داشتند P<0/1 نتایج این تحقیق نشان داد که ریزوسفر گندم منجر به کاهش مقدار و سرعت آزادسازی فسفر می شود و سرعت آزادسازی فسفر از خاک ها فاکتور مهمی در تامین فسفر مورد نیاز گیاه می باشد.

ریزوسفر، شاخص های گیاهی، عصاره گیری متوالی