محمود مهرافروز مایوان - دانشجوی کارشناسی ارشد حشره شناسی گروه گیاهپزشکی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
معصومه شایان مهر - استادیار گروه گیاهپزشکی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

مطالعه حاضر به مدت یک سال در جنگل سمسکنده به نمایندگی از جنگل های هیرکانی به منظور بررسی تغییرات تراکم و تنوع زیستی هزارپایان انجام گرفت (1392-1391). برای این منظور نمونه بردای از خاک جنگل هر دو ماه یک بار در فصول مختلف سال انجام گردید و نمونه ها از سه بخش خاک شامل بستر خاک (خاک-برگ)، لایه 3-0 سانتی متر و لایه 6-3 سانتی متر برداشته شدند. در این بررسی در مجموع، 3 راسته، 5 خانواده، 6 جنس و 7 گونه از جنگل سمسکنده جمع آوری و شناسایی گردیدند. در این بررسی، دو گونه Leptoiulus sp. nov. و Amblyiulus sp. nov. برای اولین بار برای فون دنیا یافت می شود. گونه Leptoiulus sp. nov. بیش ترین فراوانی و گونه Cylindroiulus treptoflagellum (Read, 1992) کم ترین فراوانی را دارا بودند. بالاترین تراکم جمعیت در لایه ی خاکبرگ در ماه مرداد و هم چنین در لایه 3-0 سانتی متری و در مرداد ماه وجود داشت. کم ترین تراکم جمعیت در لایه 6-3 سانتی متری و در خرداد ماه مشاهده گردید. بیش ترین مقدار تنوع جمعیت هزارپایان در لایه خاک برگ در فصل پاییز و کم ترین مقدار تنوع نیز در لایه 6-3 سانتی متر در فصل زمستان مشاهده گردید. به طور کلی تراکم و تنوع جمعیت هزارپایان در لایه خاک برگ بیش تر از لایه های عمیق تر خاک بود. با توجه به نتایج این تحقیق و نظر به این که هزارپایان اهمیت زیادی در زنجیره های غذایی خاک و حفظ تعادل طبیعی در جنگل ها را دارند توصیه می شود برنامه های حفاظت از تنوع زیستی اکوسیستم های جنگلی به خصوص جنگل های با ارزش هیرکانی مورد توجه و نظر بیش تری قرار گیرند.

تنوع زیستی، جنگل سمسکنده، فون، مازندران، هزارپایان