مرتضی نورعلیزاده - کارشناس ارشد مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی مازندران
یحیی ابطالی - کارشناس ارشد مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی مازندران
اسکندر زند - دانشیار موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور
رضا ولی الله پور - استادیار مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی مازندران

به منظور بررسی اثر تراکم های مختلف علف هرز تاج خروس ریشه قرمز (Amaranthus retroflexus) بر میزان افت عملکرد و اجزای اصلی عملکرد ارقام سویا و تعیین رقم برتر در رقابت با این علف هرز، آزمایشی در سال زراعی 1385 به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار و 15 تیمار در ایستگاه تحقیقات زراعی قراخیل مازندران اجرا شد. تیمارها شامل سه رقم سویا (تلار، ساری و سحر) در پنج سطح تراکم (0، 4، 8، 12 و 16 بوته در متر مربع) علف هرز تاج خروس بود. برای برآورد میزان افت تعداد غلاف، دانه در غلاف، وزن صد دانه و عملکرد از برازش مدل سه پارامتری کوزنس استفاده گردید. نتایج به دست آمده نشان داد که بین تراکم علف هرز تاج خروس و تعداد غلاف، دانه در غلاف و وزن صد دانه سویا رابطه معکوسی وجود دارد. تعداد غلاف و وزن صد دانه با افزایش تراکم تاج خروس دارای روند نزولی بودند، ولی شدت کاهش در تراکم های پایین تاج خروس بیشتر از تراکم های بالا بود. رابطه بین تراکم تاج خروس با تعداد غلاف و وزن صد دانه خطی نبود، زیرا در تراکم های بالای تاج خروس با شروع رقابت درون گونه ای از شدت رقابت بین علف هرز و سویا کاسته شد. بین تعداد دانه در غلاف و تراکم علف هرز تاج خروس رابطه نزولی و بصورت خطی بود. همچنین افت عملکرد سویا در تراکم 16 بوته تاج خروس در ارقام ساری، تلار و سحر به ترتیب 46/33 درصد، 57/4 درصد و 58/31 درصد نسبت به شاهد بدون علف هرز بود. در مجموع نتایج نشان داد که رقم ساری دارای قدرت رقابت بالاتری نسبت به ارقام دیگر بود و میزان افت عملکرد آن کمتر بود.

رقابت، سویا، تاج خروس، تراکم، رقم