تاثیر آفت پروانه جوانه خوار بلوط .Tortrix viridana L بر پهنای دوایر سالیانه بلوط ویول (.Quercus libani Oliv) در جنگل های پیرانشهر و سردشت

یکی از آفاتی که در سال های اخیر، گونه های مختلف بلوط را ( به ویژه در جنگل های غرب و شمال غرب کشور) مورد حمله قرار داده، پروانه جوانه خوار بلوط .Tortrix viridana L می باشد که آفتی بسیار مخرب در مناطق انتشار این گونه ها است. در استان آذربایجان غربی این آفت قسمت هایی از جنگل های پیرانشهر و سردشت را از سال 1377 تا کنون تحت تاثیر قرار داده و با طغیان هرساله، خسارتهای زیادی را به شادابی و بقای درختان بلوط وارد میسازد. در این مطالعه ابتدا دو منطقه جنگلی، یکی در قسمت آفت زده به مساحت 20 هکتار و دیگری در منطقه بدون شیوع آفت (شاهد) به مساحت 5/5 هکتار، انتخاب شدند. سپس در هر منطقه تعداد 10 درخت از بلوط ویول Q. libani با استفاده از روش ترانسکت مشخص شده و به وسیله مته سال سنج نمونه های رویشی (مغزی) از هر کدام تهیه شد. پس از آماده کردن نمونه ها، پهنای دوایر سالیانه اندازه گیری شده و مقایسه بین میانگین آنها درمناطق آفت زده و شاهد و همچنین همبستگی بین میانگین پهنای دوایر سالیانه و داده های اقلیمی (بارندگی و دما) صورت پذیرفت. نتایج نشان داد که در یک دوره 11 ساله (1387-1377) در منطقه آفتزده، میانگین پهنای دوایر سالیانه بعد از طغیان آفت، کاهش معنی داری داشته در حالی که در منطقه شاهد تفاوت معنی داری مشاهده نشد. همچنین شیوع پروانه جوانه خوار در منطقه آفت زده منجر به کاهش میانگین پهنای دوایر به میزان 31% نسبت به دوره قبل از طغیان آن شده است. عدم وجود همبستگی بین پهنای دوایر سالیانه و داده های اقلیمی در دوره طغیان آفت نشان می دهد که می توان پروانه جوانه خوار بلوط را عامل کاهش مقدار پهنای دوایر سالیانه دانست و باید نسبت به کنترل این آفت اقدام نمود.

کلیدواژه ها:

پروانه جوانه خوار بلوط ، بلوط ویول ، رویش قطری ، پیرانشهر ، سردشت