اسماعیل ابراهیمی - دانشجوی کارشناسی ارشد شناسایی و مدیریت علف های هرز
سید وحید اسلامی - استادیار دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند
اسکندر زند - دانشیار بخش تحقیقات علف های هرز، موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور

به منظور مطالعه تاثیر عوامل محیطی (نور، دما، تنش شوری و خشکی، اسیدیته و عمق دفن بذر) بر روی جوانه زنی و سبز شدن سس شرقی آزمایش هایی در آزمایشگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند در سال 1388 انجام گردید. نتایج نشان داد که بذور این علف هرز انگل در دو شرایط نور/تاریکی و تاریکی مداوم جوانه زنی یکسانی داشتند که بیانگر غیر فتوبلاستیک بودن بذور این گونه است. بذور این علف هرز توانستند در دامنه وسیعی از دماهای آزمایش شده شب/روز (10/5، 20/10، 25/15، 30/20 و 35/25 درجه سانتی گراد) در دو رژیم نور/تاریکی و تاریکی مداوم به طور میانگین بیشتر از 84% قابلیت جوانه زنی داشته باشند و حداکثر جوانه زنی (98/3%) در دمای متناوب 15/25 درجه سانتی گراد صورت گرفت. این علف هرز تا سطح بالایی از شوری قابلیت جوانه زنی خود را حفظ کرده و حتی در غلظت 320 میلی مولار کلریدسدیم 66/7% جوانه زنی داشت، هر چند که جوانه زنی آن در غلظت 640 میلی مولار متوقف شد. جوانه زنی بذور اگرچه تا پتانسیل اسمزی 0/4- مگاپاسکال بیش از 80% بود، اما افزایش بیشتر تنش خشکی منجر به کاهش شدید جوانه زنی گردید. بذور سس شرقی در دامنه اسیدیته 4 تا 10 به طور متوسط بیش از 90% جوانه زدند و جوانه زنی زیاد تحت تاثیر اسیدیته قرار نگرفت. عمق دفن بذر به شدت سبز شدن بذور سس شرقی را تحت تاثیر قرار داد، به طوری که هیچ گیاهچه-ای از بذور دفن شده در عمق بیشتر از 3 سانتی متر سبز نگردید و حداکثر سبز شدن (100%) مربوط به بذوری بود که در سطح خاک در زیر دو لایه کاغذ صافی کشت شدند. اطلاعات این مطالعه برای پیش بینی پتانسیل این گونه علف هرز برای انتشار به مناطق جدید مفید خواهد بود.

سس شرقی، اکولوژی علف هرز، علف های هرز انگل، عمق دفن