جعفر سیاره - استادیار مدیریت دریانوردی دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار
عباس هراتی مختاری - استادیار تکنولوژی دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار
مجید فراست - مربی دریانوردی دانشگاه علوم دریایی امام خمینی (ره)

هدف از این تحقیق بررسی و رتبه بندی عوامل تاثیرگذار بر اجرای مناسب عملیات نجات دریایی در مقیاس بزرگ می باشد. عملیات نجات در مقیاس بزرگ، عملیاتی است که برای کمک رسانی فوری به تعداد زیادی از افراد در اضطرار انجام می شود، به طوری که امکانات موجود در یک مرکز جستجو و نجات به تنهایی جواب گوی این امر نباشد. امروزه، با رشد چشمگیر تردد شناورها و هواپیماهای مسافربری در دنیا و به دنبال آن بروز حوادث و سوانح دریایی، در سال های اخیر عملیات نجات دریایی در مقیاس بزرگ یکی از عملیات های مهم و قابل توجه سازمان های بین المللی قرار گرفته است. بدیهی است، آمادگی ضعیف برای اجرای این عملیات می تواند، باعث از دست رفتن جان تعداد زیادی از افراد گردد. جهت اجرای مناسب این عملیات و اقدام جهت نجات جان حداکثری افراد در اضطرار، لازم است ابتدا عوامل تاثیر گذار بر آن مشخص گردند. بدین منظور، عوامل اثرگذار بر اجرای مناسب عملیات نجات دریایی در مقیاس بزرگ، از طریق پرسشنامه که به وسیله 218 نفر از کارشناسان، متخصصان و دریانوردان ایرانی که به صورت تصادفی انتخاب شده اند، مشخص شده است. پایایی پرسشنامه از طریق ضریب آلفای کرونباخ (86/0) سنجیده شده است. سپس با استفاده از آزمون دوجمله ای و فریدمن، تایید و رتبه بندی انجام پذیرفته است. یافته ها حاکی از آن هستند که از بین عوامل اثر گذار، عواملی همچون به روز بودن امکانات و تجهیزات، سرعت عمل افراد درگیر عملیات نجات، سرعت اطلاع رسانی وقوع حادثه، استفاده از بالگرد، چرخش سریع و صحیح اطلاعات و نهایتا چگونگی مدیریت عملیات نسبت به سایر عوامل از تاثیر گذاری بیشتری برخوردار هستند.

عملیات نجات دریایی، افراد مضطر در دریا، نجات دریایی در مقیاس بزرگ