اکبر عالم تبریز - عضو هییت علمی دانشکده علوم اداری دانشگاه شهید بهشتی

بهره وری یعنی تولید بیشتر از امکانات موجود و هر جامعه ای که خواهان بالا بردن سطح رفاه اجتماعی خود باشد باید از منابع موجود و هر جامعه ای که خواهان بالا بردن سطح رفاه اجتماعی خود باشد باید از منابع موجود در مکانهای سود ده استفاده کند تا تولید را افزایش دهد. بنابراین هر قدمی در راه افزایش بهره وری برای رشد اقتصادی کشور مهم است. بهره وری در فرایند تولید، نسبت ستاده ها بر داده ها تعریف می شود. یعنی بهره وری عبارت است از نسبت بین آنچه که تولید می کنیم و منابعی که در تولید مورد استفاده قرار می دهیم. به عبارت دیگر بهره وری در واقع یک معیار برای اندازه گیری میزان موفقیت است از این تعاریف چنین نتیجه می شود که هر قدر از منابع بهتر استفاده شود همانقدر میزان بهره وری افزایش می یابد. کاهش بهره وری که در جهان بعد از سال 1973 اتفاق افتاد همگان را متعجب ساخت. علت عمده این کاهش را می توان افزایش قیمت انرژی، تورم، هزینه های کاهش آلودگی محیط زیست، تغییر کیفی ترکیب نیروی تولید، کاهش میزان سرمایه گذاری، کاهش هزینه های توسعه و تحقیق و نظایر آنها دانست. موضوع اصلی این مقاله بررسی تیوریهای موجود در رشد را در ارتباط با تولید و بهره وری بحث می نمایند. کیفیت برخورد دو تیوری با موضوع متفاوت است. مدل نیوکلاسیک این رابطه را از طریق تاثیر تغییرات فنی بر روی تولید، اما مدل کلاسیک این رابطه را بوسیله ایجاد ارتباط بین رشد تولید و بهره وری مورد بحث قرار می دهد. طرفداران تیوری نیوکلاسیک هر رشدی را به عرضه ارتباط می دهند در صورتیکه به نظر طرفداران تیوری کلاسیک، رشد با عرضه و تقاضا تواما ارتباط دارد. در انتهای مقاله بعد از بررسی منابع اندازه گیری رشد بهره وری در رابطه با افزایش بهره وری بطور کلی و بالاخص در مورد مدیران پیشنهاداتی عرضه و تاکید می شود که لازم است سازمان بهره وری ملی ایران ایجاد شود تا خط مشی های لازم جهت افزایش میزان بهره وری را با توجه به تمامی امکانات و محدودیت کشور ارایه نماید.

رشد، بهره وری، اندازه گیری رشد، افزایش بهره وری