روح اله ماقبل - دانشجوی دکتری، گروه ، ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینای همدان
کریم نادری مهدیی - استادیار گروه ، ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینای همدان
فرهاد پاک نیا - کارشناس سازمان آب منطقه آذربایجان شرقی
مجید نصیری - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه ، ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینای همدان

تعاونی های آب بران در راستای بهره گیری از توانمندی های مردمی و جلب مشارکت آنان در سرمایه گذاری و استحصال و مهار آب های سطحی تشکیل یافته است. هدف کلی تحقیق حاضر، بررسی سازوکارهای توسعه و تقویت تعاونی های آب بران حوزه رود ارس می باشد. جامعه آماری تحقیق، شامل اعضای هییت مدیره تعاونیهای آب بران در سال 1391 می باشد که انتخاب افراد مورد مصاحبه، به صورت تعمدی، طبقه ای و سهمیه-ای صورت گرفت. پس از مصاحبه و تکمیل پرسشنامه ها، برای رتبه بندی سازوکارهای توسعه و تقویت تعاونی های آب بران، از روش تحلیل سلسله مراتبی5 (نرم افزار اکسپرت چویس 11 ) استفاده گردید. بر اساس وزن نهایی معیارها، به ترتیب ساز و کارهای حمایتی، آموزشی- ترویجی، سیاست گذاری، ارتباطی و قانونی قرار گرفتند. نتایج حاصل از تحلیل حساسیت نیز نشان داد که زیرمعیارهای تخصیص اعتبارات در جهت تبدیل آبیاری سنتی به آبیاری قطره ای و بارانی، برگزاری کلاس های آموزشی- ترویجی در راستای افزایش دانش و آگاهی روستاییان جهت نقش پذیری در تشکیل و اداره تعاونی های آب بران با همکاری جهاد کشاورزی، اداره تعاون و اداره آب منطقه ای، تخصیص اعتبارات و سرمایه گذاری در جهت ایجاد صنایع تبدیلی و بسته بندی در حوزه تعاونی آب بران، تدوین الگوی کشت متناسب با نیاز مناطق در راستای افزایش مشارکت کشاورزان در تعاونی های آب بران به عنوان مهم ترین زیرمعیارهای تاثیرگذار در سازوکارهای توسعه و تقویت تعاونی های آب بران هستند.

ساز و کار، توسعه، تعاونی آب بران، تحلیل سلسله مراتبی