مکان یابی دهکده گردشگری در ساحل سد مهاباد با بهره گیری از تکنیک های AHP، GIS و SWOT

هدف: یکی از مهم ترین گام ها برای برنامه ریزی گردشگری، مکان یابی سایت های مناسب برای ارایه خدمات مورد نیاز گردشگران در قالب دهکده های گردشگری، براساس شناسایی و تجزیه و تحلیل معیارها و شاخص های مختلف است. دریاچه سد مهاباد در شمال غرب کشور و استان آذربایجان غربی، به عنوان یکی از جاذبه های زیبای گردشگری، هر ساله و به خصوص در ایام تعطیلات، گردشگران بسیاری را به خود جذب می کند؛ در حالی که فاقد امکانات و تسهیلات لازم برای توسعه گردشگری و متناسب با نیاز گردشگران است. در پژوهش حاضر سعی شده است تا با انتخاب معیارها و زیرمعیارهای تاثیرگذار در مکان یابی یک سایت مناسب برای ارایه خدمات به گردشگران، بهترین سایت برای ایجاد دهکده گردشگری در حاشیه دریاچه سد مهاباد انتخاب شود و مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. روش: در این مطالعه، به دلیل وجود تفاوت در میزان تاثیرگذاری شاخص ها، با استفاده از تکنیک AHP، مقایسه زوجی مولفه ها توسط 25 نفر از کارشناسان خبره در زمینه توریسم انجام شد و وزن نهایی هر یک از آ ن ها محاسبه گردید. سپس، با توجه به تعداد معیارها و وزن های نهایی زیرمعیارها، لایه های مورد نیاز در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) ایجاد شد و بهترین سایت برای ایجاد دهکده گردشگری در حاشیه دریاچه سد مهاباد انتخاب گردید. یافته ها: نتایج حاصل از تلفیق لایه های اطلاعاتی، براساس درجه مطلوبیت، سه محدوده را به عنوان سایت های مستعد ایجاد دهکده گردشگری اولویت بندی نمود. سپس، با استفاده از تحلیل SWOT، مکان الف به عنوان بهترین سایت برای ایجاد دهکده گردشگری شناسایی شد. راهکارهای عملی: برای توسعه گردشگری در محدوده مورد مطالعه، براساس روش SWOT، راهبردهای SO، ST، WO و WT پیشنهاد گردید. اصالت و ارزش: استفاده و به کارگیری سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)، به عنوان ابزاری قدرتمند برای شناسایی و امکان سنجی قابلیت های گردشگری مناطق جغرافیایی، می تواند گام مهمی برای برنامه ریزی اصولی فعالیت های گردشگری به شمار آید و از این طریق زمینه را برای تسهیل توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جوامع و نیز دست یافتن به اهداف توسعه پایدار فراهم نماید.

کلیدواژه ها:

مکان یابی ، سد مهاباد ، گردشگری ، دهکده گردشگری ، سیستم اطلاعات جغرافیایی ، SWOT