تحلیلی بر خشکسالی و اثرات آن بر اقتصاد کشاورزی و مهاجرت های روستایی (مطالعه موردی: شهرستان ابرکوه طی دوره 1384-1375)

  • سال انتشار: 1393
  • محل انتشار: فصلنامه پژوهش و برنامه ریزی روستایی، دوره: 2، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_RRP-2-4_007
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 407
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

حجت رضایی

دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

بهروز محمدی یگانه

استادیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران

چکیده

عوامل و توان های محیطی ازجمله توپوگرافی، شیب، دما، بارندگی، آب و قابلیت اراضی، تاثیر بسزایی در حجم مهاجرت از روستاها و خالی شدن آن ها از سکنه دارند. ناتوانی این اجتماعات به دلایل مختلف ساختاری، موجب فقدان توانایی آن ها در مقابله با عوامل طبیعی ازجمله خشکسالی، سیل و زلزله می شود و درنهایت، مغلوب شرایط و عوامل نامساعد طبیعی می گردند و مجبور به مهاجرت و رهاکردن سکونتگاه خود می-شوند. در پژوهش حاضر با روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و ابزار گردآوری داده ها به صورت کتابخانه ای و میدانی، سعی داریم تا به بررسی اثرات خشکسالی بر اقتصاد و مهاجرت های روستایی شهرستان ابرکوه طی دوره 1384-1375 بپردازیم. 35 روستای شهرستان ابرکوه جامعه آماری تحقیق را تشکیل داده اند که با توجه به پژوهش های نمونه، 20% از این روستاها (7 روستا) انتخاب شد و یک روستا نیز با هدف دقت در اطلاعات اضافه گردید؛ بنابراین، 8 روستا برای انجام پژوهش مطالعه شدند. برای تجزیه وتحلیل داده ها از آمار استنباطی شامل (ضریب همبستگی پیرسون و ضریب همبستگی اسپیرمن، تحلیل رگرسیون، آزمون T تک نمونه ای و تحلیل عاملی) و همچنین برای بررسی پایش خشکسالی از شاخص معتبر استانداردشده بارش (SPI) استفاده گردیده است. نتایج SPI نشان می دهد این شهرستان در بیش از نیمی از سال های خود در دوره آماری موردمطالعه، خشکسالی داشته است. بیشترین نمایه خشکسالی مربوط به سال 1378 با نمایه 14/1- و بیشترین نمایه ترسالی مربوط به سال 1380 با نمایه 1/9 است. همچنین، یافته های ضریب همبستگی اسپیرمن و تحلیل عاملی بیانگر این است که خشکسالی ازطریق کاهش عملکرد محصولات کشاورزی، موجب ناپایداری اقتصاد روستایی در این شهرستان شده است. نتایج تحلیل رگرسیون و آزمون T تک نمونه ای نیز حاکی از آن هستند که متغیر خشکسالی بیشترین تاثیر را بر روی مهاجرت ها در این شهرستان داشته است.

کلیدواژه ها

خشکسالی، مهاجرت روستایی، اقتصاد روستایی، ابرکوه، SPI

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.