بررسی خصوصیات ژیوشیمیایی سنگ های منشا احتمالی در میدان پارس جنوبی

میدان پارس جنوبی با توجه به ذخایر عظیم گازی و پتانسیل مناسب تولید از لایه نفتی (سازندهای داریان بالایی، پایینی و بخش مدود سازند سروک)، از مهمترین ذخایر هیدروکربنی کشور است. هدف از این مطالعه تعیین خصوصیات ژیوشیمیایی سنگهای منشا احتمالی از نظر کمیت، کیفیت و میزان پختگی مواد آلی است. بدین منظور تعداد 36 نمونه از مغزه ها و خرده های حفاری (cuttings) سازندهای گدوان، فهلیان و سورمه (به عنوان سنگ های منشا احتمالی) در سه چاه A، B و C جهت آنالیز پیرولیز راک اول و بازسازی منحنی تاریخچه تدفین مورد استفاده قرار گرفتند. با توجه به نتایج حاصل از این آنالیز، سازندهای مورد مطالعه از دیدگاه میزان کل کربن آلی (TOC)، فقیر بوده و مقدار کربن آلی نمونه ها از 0/1-0/64 در تغییر است. به طور کلی هر سه سازند مورد مطالعه دارای کروژنی از نوع II و III هستند؛ در اغلب نمونه های مورد مطالعه کروژن از نوع مولد نفت گاز است و مقادیر شاخص هیدروژن آنها (HI) در محدوده 300-150 قرار دارد. سازندهای مورد مطالعه از لحاظ میزان پختگی کروژن نابالغ بوده و به طور غالب در انتهای دیاژنز (قبل از پنجره نفت زایی) قرار دارند. بنابراین این سازندها از لحاظ پتانسیل هیدروکربن زایی ضعیف بوده و فاقد هرگونه کروژن ذاتی مناسب جهت تولید هیدروکربن به صورت محلی هستند. بررسی بلوغ حرارتی سازندهای گدوان، فهلیان و سورمه در میدان پارس جنوبی براساس مدل سازی تاریخچه تدفین نیز حاکی از آن است که سازندهای مذکور در عمق تدفین لازم جهت بلوغ حرارتی و تولید هیدروکربن قرار نگرفته اند. این نتیجه گیری با مقادیر Tmax به دست آمده از پیرولیز نمونه های مورد بررسی نیز تایید می شود.

کلیدواژه ها:

سنگ منشا احتمالی ، بلوغ حرارتی ، پیرولیز راک- اول ، شاخص هیدروژن ، پنجره نفت زایی ، تاریخچه تدفین