تعیین ارتباط شرایط آب و هوایی با تولید محصول جو دیم (مطالعه موردی: آذربایجان شرقی)

  • سال انتشار: 1393
  • محل انتشار: فصلنامه بوم شناسی کشاورزی، دوره: 6، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_AGRY-6-3_019
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 315
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مجتبی شکوهی

دانشجوی دکتری دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

سید حسین ثنایی نژاد

دانشیار گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

دمای هوا و بارندگی به عنوان دو متغیر مهم آب و هوایی تاثیرات قابل توجهی بر تغییرات عملکرد محصول دارند. در این مطالعه رابطه بین عملکرد محصول جو دیم با دمای هوا و بارندگی در چهار منطقه استان آذربایجان شرقی (تبریز، مراغه، میانه و سراب) با استفاده از تحلیل همبستگی و تحلیل کای اسکور تکرار شونده مورد ارزیابی قرار گرفت. تحلیل کای اسکور تکرار شونده ارتباط سال های با عملکرد پایین و بالا را با عوامل اقلیمی نشان می دهد. رابطه عملکرد محصول جو دیم و متغیرهای اقلیمی تعریف شده در بین مناطق مورد بررسی تقریبا دارای الگوی مشابه هستند. در کلیه مناطق مورد مطالعه مهمترین عامل اقلیمی محدود کننده تولید محصول وقوع، دماهای بسیار پایین در بهمن ماه (مقادیر آستانه در محدوده، C°10-≥ Tminتا C°20-≥Tmin)، دماهای بالا پیش از شروع فصل زمستان (مقادیر آستانه در محدوده، C°15≤Tmax تا C°20 ≤Tmax ) و دماهای بسیار بالا (مقادیر آستانه در محدوده، C°25≤Tmax تا C°35≤Tmax) در مرحله گل دهی (اوایل اردیبهشت الی اوایل خرداد) است. شب های خنک (مقادیر آستانه در محدوده، C°10 ≥ Tminتا C°20 ≥Tmin) در مرحله رسیدن (اوایل خرداد الی اوایل مرداد) و بارندگی مناسب (مقادیر آستانه در محدوده، mm5/8 ≤ ppتا mm10/6≤ pp) در اوایل کاشت سبب افزایش عملکرد می شود. مرحله گل دهی در کلیه مناطق مرحله ای حساس بوده که دمای های بالا به همراه بارندگی کم اثر شدیدی بر کاهش عملکرد دارند. تعیین تاثیر دما و بارندگی بر عملکرد محصول می تواند اطلاعات مفیدی فراهم آورد تا با اتخاذ شیوهای مدیریتی مناسب اثرات نامطلوب این فاکتورها را کاهش داد.

کلیدواژه ها

بارندگی، تحلیل کای اسکور تکرار شونده، دما

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.