اثر قطع آبیاری در مراحل مختلف رشد زایشی بر عملکرد، اجزای عملکرد و روغن سه رقم گلرنگ بهاره

با توجه به نقش مهم روغن در تغذیه بشر و همچنین محدودیت منابع آب و اثر آن بر تولید و عملکرد روغن در گیاهان دانه روغنی، آزمایشی به منظور بررسی پاسخ ارقام گلرنگ بهاره به سطوح قطع آبیاری در مراحل مختلف رشد زایشی، به صورت کرت ای خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی و در چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند در سال 1387 انجام شد. کرتهای اصلی شامل چهار سطح قطع آبیاری (آبیاری کامل، آبیاری تا مرحله دانه بندی، آبیاری تا مرحله گلدهی و آبیاری تا مرحله تکمه دهی) و کرت های فرعی، سه رقم گلرنگ بهاره (محلی اصفهان، اصفهان28 و IL111) بود. نتایج نشان داد که تیمار آبیاری تا مرحله تکمه دهی باعث کاهش معنی دار تعداد طبق در بوته، تعداد طبق بارور در بوته، تعداد دانه در طبق، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، درصد و عملکرد روغن شد. در بین ارقام نیز رقم محلی اصفهان بیشترین تعداد طبق، تعداد طبق بارور و تعداد دانه در طبق را دارا بود و رقم IL111 در نقطه مقابل آن قرار گرفت. بیشترین و کمترین عملکرد دانه و روغن نیز به ترتیب مربوط به ارقام محلی اصفهان و IL111 بود. همچنین در بین اجزای عملکرد، تعداد طبق بیشترین همبستگی را با عملکرد دانه داشت. به طور کلی نتایج این بررسی نشان داد که رقم محلی اصفهان در تمامی رژیم های قطع آبیاری عملکرد دانه بیشتری تولید نمود، بنابراین این رقم به دلیل بومی بودن و تطابق پذیری بیشتر آن به شرایط ایران، امکان تولید عملکردهای بالاتر را در مقایسه با سایر ارقام در شرایط کمبود آب فراهم می کند.

کلیدواژه ها:

عملکرد دانه ، روغن ، گیاهان صنعتی