شیما براتی - کارشناسی ارشد از دانشگاه علوم و تحقیقات استان البرز

اسکان غیر رسمی با گسترش روزافزون در فضای شهری ایران موجب پیدایش و همچنین گسترش تضاد و ناسازگاری درروح و کالبد شهرها شده است.این پدیده با ایجاد شرایط ناهنجار زیستی، شاخص های نازل توسعه یافتگی و تحمیل پهنه هایناهم سان بر شهرها، نه تنها تخصیص عادلانه منابع و خدمات را در را ستای عدالت اجتماعی زیر سوال برده است، بلکه حیاتشهری را جهت ر سیدن به تو سعه پایدار به چالش کشیده است.عامل زایش این پدیده را می توان روابط نابرابر اقتصادی درسطح جهانی، ضعف برنامه های ملی در قسمت هایی و ضعف برنامه ریزی شهری دانست. با توجه به این که هر نوع برنامه ریزیو طراحی شهری نیاز به معرفت و شناخت جامع محتوایی کالبدی، علمی –عملی از سی ستم شهری دارد، زیرا سیستم هایفرادستی شهر مورد مطالعه با رویکردی نسبت گرایانه در بعد مکان و زمان بایستی انجام گیرد لذا شناخت پهنه ها و گونه هایاسکان غیر رسمی براساس انواع شاخص های کالبدی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، زیربنایی و برخورداری ضرورت میباشد.در پژوهش حاضر با استفاده از تکنیک توسعه یافتگی موریس و تکنیک سلسله مراتب انجام گرفته است. لذا میزان توسعهیافتگی پهنه ها و محلات شهر تهران با توجه به شاخص های اقتصادی، کالبدی، برخورداری، اجتماعی تعیین می گردد. یافتههای تحقیق نشان می دهد که گسستی آشکار به لحاظ شاخص های کالبدی، اقتصادی، برخورداری بین محلات مختلف شهرتهران وجود دارد و در نتیجه شاهد توزیع ناعادلانه خدمات و منابع در سطح محلات می باشیم. در نهایت با تکیه بر نتایج حاصلاز مدل توسعه یافتگی موریس و سلسله مراتبی، به پهنه بندی یا محله بندی اسکان غیر رسمی در شهر تهران با توجه به میزانعدم توسعه یافتگی محلات شهری پرداخته شده است.

پهنه بندی، اسکان غیر رسمی، مدل توسعه یافتگی موریس، محلات نابه سامان شهری، شهر تهران